چرا ازدواج می کنید؟ نویسنده : داوود سلیانچی

چرا ازدواج می کنید؟

نویسنده : داوود سلیانچی

هیچ انسانی به تنهایی كامل نیست و پیوسته در جهت جبران كمبود خویش تلاش می كند. جوان در پی رسیدن به استقلال فكری است؛ برای جبران نواقص و تأمین نیازهای بی شمار خود به سوی ازدواج سوق داده می شود و با گزینش همسری مناسب و شایسته موجبات رشد و تكامل خویش را فراهم می كند .

مهم ترین نیازی كه بر اثر ازدواج تأمین می شود ، نیاز به آرامش و احساس امنیت و آسودگی است.همسر موجب آرامش و امنیت خاطر و محیط خانه وسیله آرامش روحی زن و مرد قرار داده شده است. در اوایل جوانی احساس تنهایی ، بیهودگی و نداشتن پناهگاه انسان را فرا می گیرد . ازدواج و قرار گرفتن در كنار همسری شایسته و دلسوز این احساس را از بین می برد و او را به آرامش روحی می رساند . این احساس آرامش به ثبات فكری و روحی، وقار، احساس ارزشمند بودن و لذت می انجامد.

ازدواج برای تعدادی از زنان و مردان، حکم سر و سامان گرفتن را دارد. برای این افراد ازدواج سمبلی از آغاز بلوغ فکری و تکامل است به نحوی که زندگی آنان تنها در سایه ازدواج کردن معنا پیدا می کند. برای تعدادی دیگر از زنان و مردان ازدواج تنها یک مقوله است که باید سر گیرد. بدین معنا که چون سایرین ازدواج می کنند پس آنان نیز باید بدین امر مبادرت ورزند. به عبارت دیگر رسمی است که نمی توان به آن تن در نداد. در هر حال، ازدواج برای تمامی زنان و مردان یک تصمیم گیری بزرگ و اساسی بوده که نه تنها سرنوشت آنان را رقم خواهد زد بلکه باعث گسترش اعضای خانواده، بقای نسل و افزایش افراد جامعه خواهد شد. بنابراین انعکاس کلی هر ازدواجی به صورت مستقیم و غیر مستقیم به جامعه و اجتماع برخواهد گشت. با این تفاصیل تعجبی ندارد وقتی دختران و پسران تصمیم می گیرند ازدواج کنند، شدیدا هیجان زده و نگران می شوند. این هیجان و نگرانی از این بابت است که آیا تصمیم گیری آنها صحیح و اصولی بوده و آیا آنها فرد مورد نظرشان را در زندگی پیدا کره اند؟

ازدواج طبیعت خلقت است

ازدواج از همان روز نخست آفرینش جهان هستی جزء قوانین آفرینش بود. آدم و حوا اگر باهم ازدواج نمی کردند الان انسانی روی زمین وجود نداشت. نه فقط انسان، بلکه قانون زوجیت برای همه موجودات جهان از گیاهان و جانوران گرفته تا مولکول ها و اتم ها وجود دارد و انسان هم برای این که به کامیابی حقیقی برسد باید خودر ا با قوانین هستی هماهنگ کند.

دختران و پسران بویژه در زندگی پر‌فراز و نشیب امروزی که روز به روز تکنولوژی‌ها و پیشرفت‌ها آن را پیچیده‌تر و بغرنج‌تر کرده است، نیاز به یک پایگاه امن و محیط عاطفی دارند که بهترین فرد برای تامین این نیاز، همسر و بهترین مکان برای پیدایی این آرامش و امنیت، خانه مشترک است؛ دختران و پسران جوان به وسیله ازدواج مناسب، از آرامش، امنیت و سلامت روان برخوردار می‌شوند.دکتر فاطمه محمدبیگی، استاد دانشگاه و محقق حوزه زنان و خانواده در گفت‌وگو با چاردیواری، با اشاره به تبدیل حلال‌های مشروع به حرام‌های نامشروع توسط دشمن می‌گوید: طبق تحقیقات انجام شده، بی‌تدبیری‌ها باعث شده است در بعضی موارد روابط دختر و پسرها جایگزین ازدواج شود که همین مساله به تجرد قطعی بعضی جوانان انجامیده است.

تجرد قطعی به این معناست که دیگر هیچ امیدی به ازدواج فرد نیست و آمارها نشان‌دهنده افزایش این معضل از یک تا دو میلیون به پنج تا هفت میلیون نفر است که معضلات دیگری از جمله خانه‌های مجردی، روابط خارج از چارچوب دختر و پسر و دیگر آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی را به دنبال دارد.

در مستحکم‌ترین روابط زناشویی، زن و مرد معناداری عمیقی در رابطه‌شان احساس می‌کنند. این‌گونه نیست که فقط تلاش کنند با یکدیگر “کنار بیایند. آنها همچنین از امیدها و آرزوهای یکدیگر نیز حمایت و پشتیبانی می‌کنند و در زندگی مشترک‌شان حس هدفمندی را ایجاد می‌کنند. وقتی درباره احترام گذاشتن به یکدیگر حرف می‌زنیم منظور همین موارد است.

فواید ازدواج از نگاه آیات قرآن کریم

قرآن کریم به عنوان عالی‌ترین راهنمای بشر در حیات دنیوی و اخروی و در همه‌ی زمان‌ها و مکان‌ها، جامع تمامی نیازمندی‌ها و پاسخگوی همه‌ی سرگشتگی‌هاست. بهـره‌مند شدن از ایـن منبـع عظیـم الهـی، مستلـزم به کـارگیـری روش‌هـایی است که قرآن‌پژوهان را به طریقه‌ی آسان‌تری به این معارف عظیم متصل نماید. یکی از بهترین روش‌ها، بررسی موضوعی آیات الهی است. نوشتار حاضر در راستای تبیین یکی از مهم‌ترین و سرنوشت‌سازترین مقولات بشری ـ ازدواج ـ و با در نظر گرفتن نقش تعیین کننده‌ی آن در حیات فردی و جمعی انسان، بر آن است تا با رجوع به دریای بی‌کران معارف قرآنی، آن‌چه را که می‌تواند هدایتگر حقیقت‌طلبان در این مسیر باشد، استخراج نماید؛ در این جهت چندین محور اساسی را در بحث ازدواج از جمله: معناشناسی نکاح، اهمیت و ضرورت ازدواج، منشأ طبیعی ازدواج، آثار و فواید ازدواج، ملاک‌های انتخاب همسر، خواستگاری و… را پیش رو قرار داده و آن‌چه از مصحف شریف قرآن در این باره مطرح شده است، (چه از حیث واژگان و چه از حیث محتوا)، با ذکر چندین استناد از مفسرین معروف، بیان می‌دارد.

معنا شناسی نکاح

نسبت به معنای حقیقی واژه نکاح میان علمای مذاهب اسلامی اختلاف وجود دارد. نظر راجح و مشهور در بین فقهای مذاهب اسلامی، این است که واژه نکاح حقیقتاً به معنای عقد است. طرفداران این دیدگاه برای اثبات نظریه خود به دلایلی از قرآن، سنت و عقل استناد کرده‌اند. این گروه بر این عقیده‌اند که واژه نکاح در قرآن در تمامی آیات به معنای عقد می‌باشد. در مقابل گروه دیگری از فقها نکاح را حقیقت در معنای وطی و گروهی آن ‌را مشترک بین دو معنای وطی و عقد دانسته‌اند. برخی از فقها نیز آن را به‌معنای ضم بیان کرده‌اند. هر یک از این گروهها برای اثبات نظریه خود به دلایلی از جمله آیات قرآن، احادیث پیامبر و دلایل عقلی استناد نموده‌اند. نظر قابل پذیرش و راجح، قول گروه اول است؛ چه ذکر جماع و وطی امری قبیح بوده و عرفاً خلاف ادب تلقی می‌شود. نیز در قرآن صرفاً به‌معنای عقد آمده و صحت سلب معنای وطی از واژه نکاح، دلالت بر مجازی بودن استعمال نکاح در معنای وطی دارد.

اهمیت و ضرورت نکاح

دوره جوانى, زمان بيدارى غريزه جنسى است. تا هنگامى كه جوانان به اين سن پا نگذاشته اند, چيزى به عنوان غريزه جنسى و تمايل به جنس مخالف احساس نمى كنند, اما همين كه وارد دوران جوانى شدند, اين غريزه سر از خواب برمى دارد و بيدار مى شود و جوانان را متمايل به جنس مخالف مى كند.

متفكران و دانشمندان درباره غريزه جنسى نظرهاى گوناگونى ابراز كرده اند كه البته بعضى راه افراط را پيموده اند و بعضى راه تفريط را. تفريطيون عقيده دارند كه غريزه جنسى بايد به طور كلى از بين برود, زيرا امرى زشت و غير انسانى است. در مقابل, افراطيون معتقدند اين غريزه را بايد آزاد گذاشت و به هر طريق ممكن زمينه اشباع آن را فراهم كرد. پر واضح است كه اين دو نظريه راه باطل را طى كرده اند. در اين ميان راه سومى نيز وجود دارد كه راه اعتدال و راه فطرت است.

استاد مطهرى پس از بيان اين مسئله كه: اخلاق جديد جنسى, بزرگ ترين عامل آشفتگى غرايز و منابع رشد طبيعى استعدادها است, اين چنين مى گويد: حقيقت اين است كه اشباع غريزه و سركوب نكردن آن يك مطلب است و آزادى جنسى و رفع مقررات و موازين اخلاقى مطلب ديگر; اشباع غريزه با رعايت اصل عفت و تقوا منافى نيست, بلكه تنها در سايه عفت و تقوا است كه مى توان غريزه را به حد كافى اشباع كرد و جلو هيجان هاى بى جا و ناراحتى ها و احساس محروميت ها و سركوب شدن هاى ناشى از آن هيجان ها را گرفت; به عبارت ديگر سپرورش دادن استعدادهاز غير از سپَر دادن به هوس ها و آرزوهاى پايان ناپذيرز است.

مطالعه آیات قرآن این واقعیت را آشکار می‏کند که هدف از ازدواج و پیوند دختر وپسر وصول به آرامش و سکون است.خداوند در قرآن می‏فرماید: و جعل منها زوجها لیسکن الیها– یعنی خداوند پیوند ازدواج را به خاطر وصول به سکون و آرامش به وجود آورد. زمينه بسيارى از مفاسد ناشى از بى بند وبارى جنسى را از بين مى برد و جامعه را به سوى سعادت سوق مى دهد.

ازدواج امری فطری است و بر آن اساس پایه‌گذاری شده است. داشتن زندگی خانوادگی نیز، امری طبیعی است و بر پایه‌ی نظام خلقت استوار است و همین ازدواج است که پایه و اساس اجتماع را تشکیل می‌دهد؛ زیرا خانواده پایه و اساس جامعه بشری است و بدون ازدواج هرگز خانواده و در پی آن جامعه‌ی بشری تحقق نخواهد یافت. «یا ایها الناس انّا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا …» (حجرات، 13)

قرآن کریم در آیات بسیاری اشاره به موضوع ازدواج اشاره کرده است که آن اهمیت سنت پیامبر گرامی اسلام را می رساند.

وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ. سوره روم، آیه 21

برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید، که در کنار او آرامش یابید، و میان شما عشق و محبّت و مهربانی قرار داد، که در این حقیقت نشانه هائی از خداست برای مردمی که در گردونه اندیشه و فکر نسبت به حقایق به سر می‌برند!

وَ أَنکِحُواْ الْأَیَامَی مِنکم وَ الصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکم وَ إِمَائکُم إِن یَکُونُواْ فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِه وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیم. سوره نور آیه 32

مردان و زنان بی‌همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی‌نیاز می‌سازد خداوند گشایش‌دهنده و آگاه است.

وَ مِنْ آیاتِهِ اَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ اَنْفُسِکُمْ اَزْواجاً لِتَسْکُنُوا الی‌ها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً اِنَّ فی ذلِکَ لاَیات لِقوْم یَتَفَکَّرُونَ. سوره روم، آیه 21

و از نشانه‌های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، ودرمیانتان مودّت ورحمت قرار داد. این نشانه‌هایی است برای گروهی که تفکّر می‌کنند!

وَ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا تَعْضُلُوهُنَّ أَن یَنکِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ إِذَا تَرَاضَوْاْ بَیْنهَم بِالمْعْرُوف ذَالِکَ یُوعَظُ بِهِ مَن کاَنَ مِنکُمْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْم الاَخِر ذَالِکم أَزْکیَ لَکم وَ أَطْهَر وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنتُمْ لَا تَعْلَمُون. سوره بقره، آیه 232

و هنگامی که زنان را طلاق دادید و عدّه خود را به پایان رساندند، مانع آن‌ها نشوید که با همسران (سابق) خویش، ازدواج کنند! اگر در میان آنان، به طرز پسندیده‌ای تراضی برقرار گردد. این دستوری است که تنها افرادی از شما، که ایمان به خدا و روز قیامت دارند، از آن، پند می‌گیرند (و به آن، عمل می‌کنند). این (دستور)، برای رشد (خانواده‌های) شما مؤثرتر، و برای شستن آلودگی‌ها مفیدتر است و خدا می‌داند و شما نمی‌دانید.

یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا یحَلُّ لَکُمْ أَن تَرِثُواْ النِّسَاءَ کَرْهًا وَ لَا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُواْ به بعضِ مَا ءَاتَیْتُمُوهُنَّ إِلَّا أَن یَأْتِینَ بِفَاحِشَةٍ مُّبَیِّنَة وَ عَاشرِوهُنَّ بالْمَعْرُوف فَإِن کَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسیَ أَن تَکْرَهُواْ شَیْا وَ یجَعَلَ اللَّهُ فِیهِ خَیرْاً کَثِیرًا. سوره نساء، آیه 19

‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید! برای شما حلال نیست که از زنان، از روی اکراه (و ایجاد ناراحتی برای آن‌ها)، ارث ببرید! و آنان را تحت فشار قرار ندهید که قسمتی از آنچه را به آن‌ها داده‌اید (از مهر)، تملک کنید! مگر اینکه آن‌ها عمل زشت آشکاری انجام دهند؛ و با آنان، به طور شایسته رفتار کنید! و اگر از آن‌ها، (به جهتی) کراهت داشتید، (فوراً تصمیم به جدایی نگیرید!) چه بسا چیزی خوشایند شما نباشد، و خداوند خیر فراوانی در آن قرار می‌دهد.

ازدواج يک نياز طبيعي است و در اين هيچ شکي نيست. اما بايد دلايل منطقي براي آن داشته باشيم.

اصلا چرا باید ازدواج کنیم؟

اینکه چرا باید ازدواج کنم مسئله ای است که همه ی ما در زندگی با آن مواجه می شویم.

هر کس در زندگی خود بالاخره به این نکته می رسد که تغییر بزرگی در زندگی اش ایجاد کرده و از دنیای تجرد به سوی تاهل گام بردارد. اما گاهی عده ای به دلایل و روشنگری هایی در این خصوص نیازمندند که با دیدی بازتر و تفکری آزد دست به این انتخاب مهم و سرنوشت ساز بزنند.

ازدواج بیشتر از هر پیوند دیگری بین انسان ها، در خوشبختی آنها نقش دارد.

ازدواج است که به زندگی افرد معنا می دهد، خوشبخت ترین افراد دنیا از میان افرادی هستند که ازدواج کرده اند. طبق شواهد موجود و نظر کارشناسان، ۲ عاملی که بیشترین نقش را در خوشبختی تمام انسان های کره زمین ایفا می کنند، عبارتند از:

ایمان به خدا
ازدواج.

وقتی ازدواج می کنیم رابطه مان را با کسی که به او عشق می ورزیم دایمی و همیشگی می کنیم. همین می تواند ما را از استرس ها و تنش های یک رابطه عاشقانه نجات دهد. با ازدواج، رابطه ما از آن چه که هست استوارتر می شود و دیگر این نگرانی را نداریم که ممکن است او را از دست بدهیم. یک علت این آرامش، عشق است. نیروی عشق، آرامشی بی نظیر به ما می دهد که در کمتر جایی می توانیم آن را پیدا کنیم.

خلاصه می‌توان گفت:

ازدواج باعث می‌شود نیاز به عشق و محبت و احترام و امنیت در زوجین ارضاء شود.
با ازدواج می‌توان به امنیت مالی بیشتری رسید.
ازدواج سلامت جسمانی فرد را افزایش می‌دهد. در این زمینه آمارها نشان می‌دهد که افسردگی، اعتیاد، سرطان، سکته و خودکشی در افراد مجرد بیشتر است.
ازدواج موجب افزایش ارتباطات اجتماعی می‌شود، زیرا افراد متأهل راحت‌تر در تفریحات و مجامع خانوادگی و دوستانه حضور می‌یابند.
ازدواج باعث می‌شود که فرد از یک سری حقوق قانونی و اجتماعی که به علت تجرد محروم مانده است برخوردار گردد.
ازدواج باعث می‌شود که نیازهای فیزیولوژیک به ویژه جنسی در کانال صحیح خود تأمین شود.
اگر چه صاحب اولاد شدن و بقاى نسل، يكى از مسائل محورى زندگى مشترك است، اما اگر تنها و فقط به دليل اين كه صاحب فرزند شويد ازدواج مى كنيد، راه به جايی نمی بريد، زيرا بچه ها به يك محيط شاد و مناسب براى زندگى احتياج دارند.
بعضى ها فكر مى كنند هر طور شده بايد ازدواج كنند، زيرا از تنها ماندن وحشت دارند.
اگر دليل شما از ازدواج كردن اين است، بايد بگوييم، بهتر است در يك كشوى كوچك بمانيد تا تمام زندگى تان را در يك كمد بزرگ كه به اشتباه انتخاب كرده ايد سپرى كنيد.
بعضى ها مى گويند ازدواج می كنيم، چون به طرف مقابل علاقه داريم
براى برخى نيز ازدواج به دليل ديگرى صورت مى گيرد. آنها زندگى مشترك را جزئى از فرهنگ می دانند و معتقدند ازدواج،جزء اساسى باورهاى فرهنگى و مذهبى محسوب می شود و سهم اساسى در مجموعه ارزشى ذهن آدم ها در جامعه دارد.

البته فواید ازدواج تنها فردی نیست بلکه جامعه نیز از سه جهت کلی علاقمند به تشکیل کانون خانواده است و از این سه جهت سود فراوان عاید تمام افراد جامعه می‌شود:

ایجاد زندگی مشترک برای زن و مرد که سبب افزایش بازدهی و تأثیر فعالیت¬‌های اجتماعی آنان می شود.
تأمین زمینه مناسب برای ارضای غریزة جنسی و پیشگیری از فعالیت ‌های متنوع عشقی.
تأمین کانون امنیت و آرامش خانواده برای تربیت فرزندان.

ازدواج سنت پیامبر اسلام (ص):

از آن‌جایی که ازدواج سرآغاز خیلی از خوبی‌ها است و عزوبت منشا خیلی از بدی‌ها است از اینرو از نگاه رسول گرامی اسلام (ص) ازدواج جایگاه مهم و خطیری داشته و جزو سنت ایشان تلقی می‌گردد.

چنان‌که رسول خدا(ص) در این زمینه می‌فرماید: «النکاح سنتی، فمن لم یعمل بسنتی فلیس منی» «ازدواج سنت من است هر که به سنت من رفتار نکند از من نیست. » باز ایشان فرموده¬اند: «النکاح سنتی فمن احب فطرتی فلیستن بسنتی»، «ازدواج سنت من است هر که آیین مرا دوست دارد، باید به سنت من عمل کند.»

در فرهنگ دینی و اجتماعی ما تأکید اساسی اولاً بر ضرورت و لزوم ازدواج پسران و دختران جوان است و ثانیاً ارتباط نزدیک با جنس مخالف فقط در صورت ازدواج مجاز شمرده می شود.

دین مقدس اسلام بیشترین سفارش را در مورد ازدواج به عمل آورده. به گونه‌ای که تکمیل دین را منوط به ازدواج نموده است. رسول اکرم(ص) فرمودند: هر کس ازدواج کند نصف دینش را حفظ کرده است. پس باید که در نیمة دیگر شرط تقوا رعایت کند.

کارکرد ازدواج از نگاه دین:

بقای نسل
آرامش و سکون
احساس مسئولیت
استقلال و خودباوری
زیاد شدن روزی
ازدواج کامل کننده دین

جمع بندی نهایی:

دلایل مختلفی برای ازدواج وجود دارد و نظر افراد می تواند در این خصوص متفاوت باشد. ما ازدواج می کنیم تا به خوشبختی دست پیدا کنیم. چرا که بر اساس آمارهای موجود افراد متاهل خوشبخت تر از افراد مجرد هستند. ازدواج می کنیم تا سالم تر بمانیم، چون ازدواج و برقراری رابطه خوب، سیستم دفاعی بدن را تقویت می کند. ازدواج همان طور که خداوند در قرآن وعده داده است، روزی را گسترش می دهد، با ازدواج افراد وضعیت مالی بهتری پیدا می کنند. یکی دیگر از دلایل پر اهمیت مردم برای ازدواج کردن، احساس نیاز به عشق ورزیدن و دوست داشته شدن است. همچنین ازدواج به زندگی معنا می بخشد، طی مسیر زندگی با یک همسفر لذت بخش تر خواهد بود. ازدواج جامعه را از آسیب های اجتماعی تا حد زیادی مصون نگه می دارد و به ثبات آن کمک می کند؛ چرا که خانواده رکن اساسی هر جامعه ای است.

ازدواج افراد را به خودشناسی می رساند، افراد نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی می کنند و بهتر می توانند با آن ها کنار بیایند. با ازدواج مسولیت های زندگی افزایش پیدا می کند، انسان تلاش بیشتری می کند لذا به رشد شخصیتی دست پیدا می کند. تجربه هایی در زندگی وجود دارد، که تنها در سایه ی ازدواج امکان محقق شدن دارد، پذیرش نقش پدری و مادری تنها در ازدواج رخ می دهد. البته باید توجه داشت که تمام این اتفاق های مثبت زمانی رخ می دهند که ما یک ازدواج درست را تجربه کنیم.

منابع:

1-سوره اعراف، آیه 189

2-سوره الروم، آیه 21

3-سوره الروم، آیه 20

4-معجم بحار النوار، ماده حبب، تألیف آقای براوش

5-معجم بحار الانوار، ماده(عمال)، تألیف آقای براوش

6-معجم بحار الانوار، ماده سوء خلق