مقدمه کتاب در جستجوی آینده
آینده برای هر یک از ما
دارای مفاهیم متفاوتی است، عده‌ای آینده را سرنوشت نامعلوم و عده‌ای آینده را قضاء
و قدر و عده‌ای نیزآنرا مجهول چند متغیری می‌دانند. برای تعدادی نیز سخن از آینده،
به معنای برنامه ریزی برای دستیابی به اهداف است. ما در این مطالعه از دیدگاه‌های متفاوت
به آینده نگاه می‌کنیم، با این هدف که بتوانیم با شناخت بهتر از آینده، بر آن اثر
بگذاریم و به آینده شکل دهیم. آینده بر همه ابعاد زندگی ما اثر می‌گذارد و معمولا مهمترین
تاثیر آینده بر زندگی ما در حوزه تحولات فرهنگی و اجتماعی مشاهده می‌شود. زمانی که
افکار و پنداشت‌های روزمره مردم تغییر می‌یابد و زمانی که در محیط اجتماعی و گروه‌ها
و نهادهای اجتماعی اندیشه‌ها و رفتارهای جدیدی دیده می‌شود و نگرانی از تغییر
اوضاع پدید می‌آید، ما به آینده توجه می‌کنیم. معمولاآینده در افکار ما مملو از
نگرانی‌ها و ناملایمات و نارضایتی و تغییرات ناخواسته است.اما آینده هنگامی نگران
کننده و اضطراب آمیز است که قبلا به آن فکر نکرده و تحولات آن را پیش‌بینی نکرده
باشیم و در خواب غفلت و به ناگهان، متوجه تغییراتی شویم که بخش‌های بزرگی از آن
برای ما مطلوب بنظر نمی‌رسد. آینده پژوهی دانشی است که در دهه‌های اخیر بصورت علمی
مورد توجه قرار گرفته است و همواره از گذشته دور در افکار و آراء و جوامع بشری
مورد توجه نخبگان و اداره کنندگان سیاسی و اجتماعی قرار داشته است.امروزه تلاش می‌شود
آینده پژوهی بعنوان دانش نوینی مورد توجه دولتمردان و سیاستگذاران در سازمان‌ها و
نهادها قرار گیرد و از روش‌ها و شیوه‌های علمی و تجربی برای دستیابی به پیش بینی‌های
دقیق‌تر بهره گرفته شود.جای بسی تعجب است که هنوز افراد و سازمان‌هایی وجود دارند
که ازآینده پژوهی تعریف مشخصی ندارند و آنرا جدی تلقی نمی‌کنند. شاید دلیل اصلی
این افراد و سازمان‌ها گفتمان‌ها و مطالعاتی است که بدون پشتوانه صحیح و دقیق
علمی، در قالب آینده نگری و بصورت پیش گویی ارائه شده باشد. برای دستیابی به آینده
روشن مجبوریم دیگر بار، دانش و روش آینده پژوهی را متناسب با شرایط بومی خویش مورد
بررسی قرار دهیم، به خصوص در شرایطی که تغییرات وتحولات فرهنگی و اجتماعی در سه
دهه اخیر مورد رضایت ما قرار نداشته‌اند و ما برای جلوگیری از تغییرات ناخواسته
فرهنگی و اجتماعی در جامعه مان تلاش می‌کنیم.این نوشتار نتیجه حاصل از تدریس
اینجانب درکلاس‌های مهندسی فرهنگی در شرایط بحران ناشی از تهدیدات در دوره
کارشناسی ارشد دانشگاه مالک اشتر و کلاس روش تحقیق کارشناسی ارشد
مدیریت اجرایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و تدریس چالش‌های فرهنگی
جهان معاصر در دوره کارشناسی مدیریت فرهنگی و هنری در دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب و وجلسات مطالعات آینده پژوهیدر موسسه مطالعات توسعه فرهنگی می‌باشد و به همان سبک و سیاق، ارائه
شده است تا فضای انتقال مباحث به صورت روان و مرحله‌ای صورت گیرد و شکل تحقیقی کار،
موجب سنگینی مفاهیم و سختی درک مطالب نشود.چون این مباحث نتیجه حاصل از سخنرانی‌ها
و تدریس آموزشی است، بدون تردید در ذکر منابع و مآخذ باکاستی‌هایی نیز روبروست که
از قبل عذرخواهی می‌شود. امید است دوستان علاقمند با مروری بر این نوشتار برای
تکمیل مباحث و رفع اشکالات، نویسنده را یاری رسانند.در این کتاب کوشش شده است با
مفهوم آینده و آینده پژوهی و ابعاد آن آشنا شویم و با فرض ارتباط متقابل مهندسی
آینده و مهندسی فرهنگ، الگوی متناسب را ارائه کنیم.سپس با بررسی برخی منابع و
دیدگاه‌های منتشر شده، تحولات فرهنگی و اجتماعی در جهان معاصر را مرور نماییم و
ضمن توجه به فناوری‌های نوین ارتباطی و تاثیر مهم آن بر تحولات فرهنگی و اجتماعی،
به لزوم آشنایی با شیوه و روش‌های جدید مدیریت در مسیر آینده توجه می‌کنیم. این
آغازی برای تکمیل موضوع با همکاری خوانندگان و اندیشمندان محترم، در موسسه
مطالعات توسعه فرهنگی – دفتر آینده پژوهی رسانه‌های نوین (فناوری‌های نوین
ارتباطی) خواهد بود.
مقدمه کتاب در جستجوی آینده نوشته محسن فردرو
