تجربه های گردشگری، ورزشی، تفریحی و تفریحی مبتنی بر آب

نویسنده: داوود سلیانچی

در آغاز قرن بیست و یکم، طیف گسترده ای از تجربه های مناسب گردشگری، ورزشی، تفریحی و تفریحی در اختیار گردشگران، ورزش کاران، افراد در اوقات فراغت، و مسافران قرار می گیرد که انتخاب های قابل توجهی برای چگونگی گذراندن اوقات غیر کاری خود دارند. چنین موقعیت هایی شامل گردشگری ماجراجویی، گردشگری ورزشی، گردشگری تفریحی، گردشگری رویدادی، گردشگری دریایی، گردشگری پارک ملی، و گردشگری “خورشید، دریا و شن” است. علاوه بر این، انتخاب ها در ورزش از آسان تا شدید، تاثیر کم تا زیاد، فعالیت های فردی تا تیمی، مشارکت اتفاقی تا متعهدانه، استفاده متوسط تا پیچیده از تجهیزات، و از هزینه های راه اندازی و مشارکت نسبتا ارزان تا گران متغیر است.

به همین ترتیب، اوقات فراغت و تجربه های تفریحی طیف وسیعی از انتخاب ها را فراهم می کنند. برای افزودن به این تنوع، گردشگری، ورزش، اوقات فراغت و تفریح را می توان در محیط های مختلف مانند محیط های ساحلی، آبی، هوایی، فضای بیرونی و محیط های مجازی و همچنین ترکیبی از آن ها انجام داد. تنوع نیز در رابطه با نقش های مختلف برای درگیر شدن در این تجربیات ثابت است. افراد می توانند شرکت کننده، تماشاچی، داور، مربی، ارائه دهنده خدمات و پشتیبانی، مقامات سازمان / انجمن، یا داوطلب باشند. علاوه بر این، مشارکت را می توان فعال، منفعل یا واگرا توصیف کرد. در دوران معاصر، ماهیت مشارکت در گردشگری، ورزش، اوقات فراغت، و تفریح تحت تاثیر عوامل متعددی مانند زمان، امور مالی، چرخه زندگی خانوادگی، و درک شرکت کنندگان از مهارت، ریسک، تازگی، ماجراجویی، و چالش است. پیش از این، در نیمه اول قرن بیستم، جنسیت، توانایی، قومیت، پیشینه اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی، عوامل محدودکننده اساسی همراه با تاثیرات اجتماعی، مذهبی و سیاسی بودند. قبل از آن دوره در کشورهای صنعتی، طبقه اجتماعی – اقتصادی، جنسیت و مذهب عوامل متمایز کننده قوی بودند. به طور همزمان، تاثیر این دو مجموعه عوامل آخر کاهش یافته یا حذف شده است، البته برخی از آن ها همچنان وجود دارند .علاقه به ورزش های آبی و اوقات فراغت مبتنی بر آب از قرن بست ویکم وبیشتر در کشورهای صنعتی آغاز شد و بیشترین طرفداران و سرمایه گذاران بر روی این ورزش ها نیز متعلق به این کشورها هستند.

علاقه به ورزش های آبی طیف گسترده ای را در بر می گیرد مانند دریاچه ها ، دریا ها ، رودخانه ها ، آب های یخ زده ، آبشار ها ، رودخانه های صعب العبور و اوقیانوس ها را دربر می گیرد.

چرا باید بر تجربیات گردشگری، ورزش، اوقات فراغت و تفریح مبتنی بر آب تمرکز کرد؟

به انواع تجربیات مبتنی بر آب مرتبط با یک پلت فرم “پایدار”، هرچند متحرک پرداخت. در نتیجه، این مقاله کانون توجه را به تجربیات مبتنی بر آب مرتبط با نوعی پلت فرم تبدیل می کند. به طور خاص، این مقاله تجربیات مبتنی بر آب از قایقرانی تندرو، جت اسکی سواری سواری ، ورزش های جت پکهای آبی، موج سواری و پدل بورد، اسکی روی آب ،ماهیگیری ورزشی و بازی های بزرگ ساحلی و …. را در نظر می گیرد.

گردشگری مبتنی بر آب، ورزش، اوقات فراغت، و تجارب تفریحی از علاقه به ارائه حجمی از نوشته ها که به طیف گسترده ای از تجربیات مبتنی بر آب که در، روی آب، و تحت انواع محیط های مبتنی بر آب انجام می شود.تجربیات مبتنی بر آب ارائه شده در اینجا منحصر به فرد نیستند؛ اشکال دیگری نیز وجود دارند، اما تجربیات ارائه شده در کشورهای صنعتی در آغاز قرن بیست و یکم محبوب ترین هستند. هدف از این مقاله تکمیل دیگر کاره ای خاص مرتبط با تجربیات مبتنی بر آب، مانند تجربیات کشتی کروز، گردشگری دریایی، و … است.

یکی از چالش های نوشتن درباره گردشگری ، ورزش ، اوقات فراغت ، و تفریح میزان همپوشانی بین شرایط وخودشان است و احساس ناگواری که ناشی از چنین هم پوشانی پیش می آید. در آغاز قرن بیست و یکم ، طیف گسترده ای از گردشگری ورزش و اوقات فراغت مبتنی بر آب آغاز شد .گردشگران و ورزشکاران با صرف هزینه های غیر ضروری و گزاف و صرف وقت طولانی این تفریحات مبتنی بر آب را انتخاب می کنند.

علاوه بر این ها انتخاب این ورزش ها از خفیف تا شدید ، تاثیرات بالا و زیاد یا کم به انتخاب گردشگران است . برخی از گردشگران از تجهیزات گران قیمت و لوکس استفاده می کنند و برخی دیگر نیز از تجهیزات کمی ارزانتراستفاده می کنند.

بیشتر این گردشگری ها از تور های گردشگری دریایی ، گردشگری پارک های ملی ، گردشگری خورشید و دریا و گردشگری شن وماسه وساحل استفاده می کنند.

در تجربیات گردشگری مبتنی بر آب، ورزش، اوقات فراغت و تفریح ارائه شده است، قایقرانی، ماهیگیری و موج سواری احتمالاً قدیمی ترین آنها هستند. فعالیت دریانوردی به زمان مصر (4000 سال قبل از میلاد) برمی گردد. تاریخ همچنین نشان می‌دهد که انواع متعددی از کشتی‌های بادبانی مورد استفاده مردمان مختلف برای اکتشاف، تجارت، حمل‌ونقل یا جنگ، مانند قایق‌های چند بدنه پلینزی، کشتی‌های تجاری عرب در اقیانوس هند و فلوکاهای دریای مدیترانه (Cox 1999).

کشتی‌های بادبانی به عنوان یک فعالیت تفریحی، ریشه در دهه 1800 میلادی دارد، زمانی که در درجه اول یک ورزش مسابقه ای بود.. این در ابتدا متعلق به مردان ثروتمند بود . رشد شدید قایقرانی به عنوان یک تجربه تفریحی و فراغتی در نتیجه تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فناوری در کشورهای غربی و صنعتی.فناوری، به ویژه، پیشرفت هایی را در مواد و تجهیزات ساختمانی ایجاد کرد.

در زمان های معاصر ماهیت مشارکت در گردشگری، ورزش واوقات فراغت و تفریح تحت تاثیر تعدادی از عوامل مانند زمان، امور مالی، چرخه زندگی خانوادگی و پارک درک دانش آموزان از مهارت، ریسک، نوآوری، ماجراجویی و چالش به درک درستی نیازمند است.

قبلا، در نیمه اول قرن بیستم، توانایی، قومیت، پیشینه اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی بسیار مهم بود عوامل محدود کننده همراه با تأثیرات اجتماعی، مذهبی و سیاسی در اوقات فراغت نقش گسترده ای داشتند. پیش از آن دوره ای در کشورهای صنعتی، طبقه اجتماعی-اقتصادی، جنسیت و مذهب عامل تمایز قوی برای انتخاب ورزش و گردشگری بود. تعدادی از عوامل کاهش یافته یا حذف شده اند، هرچند بعضی از آنها همچنان به وجود می آیند.

تمرکز بر روی اوقات فراغت مبتنی بر آب و ، ورزش ها آبی ابتدا بسیار توریستی بود ومختص جوامع صنعتی و افراد مرفه بود. هیجان این ورزش ها از جمله قایقرانی در آب ها خروشان ، قایق های موتوری یتندرو ، جت اسکی ، مسابقات ماهیگیری غواصی در آب های آزاد اسکی روی آب و روی یخ باعث شد روز به روز بر تعداد این گردشگران و طرفداران افزوده شود.از این رو

برخی سازمان های گردشگری و تورها برای جذب مسافران و توریستان بعضی از این ورزش های آبی را به صورت رایگان در تور های خود گنجاندند.

گردشگری ورز شي درحال تبديل شدن به يک صنعت عظيم و مستقل در جهان است

در تحقیقی با عنوان «ویژگی های توسعه گردشگری ورزشی در بخارست رومانی» به دنبال تاثیرات مثبت گردشگری ورزشی در مورد سیاست جامعه و اقتصاد محلی منطقه مورد مطالعه بود و افزایش آگاهی در مورد اهمیت این نوع گردشگری و امکان توسعه آن در مکان های دارای پتانسیل مشابه بود. نتایج این پژوهش نشان داد که جذب گردشگران ورزشی مزایای ملموس و نامحسوسی در ارزش پول محلی و زیرساخت جامعه محلی دارد و تجربه‌های فرهنگی جدیدی را برای میزبان به ارمغان می آورد.

منابع جهانگردی شامل منابع طبیعی، منابع فرهنگی و منابع انسان ساخت می باشند که خود به نحوی اشکال مختلف جهانگردی را ایجاد می نماید. سرمایه ملی توریسم هر کشور همانا جاذبه های توریستی آن کشور است؛ یعنی جاذبه‌های فرهنگی (محل ها و نواحی جالب باستان شناسی، آثار و ابنیه تاریخی، موزه ها، مظاهر فرهنگ جدید، موسسات سیاسی و فرهنگی و…)، سنت ها (جشنواره های ملی، هنر و صنایع دستی، موسیقی، فرهنگ عامه، آداب و رسوم بومی و…)، مناظر زیبا (دورنما های چشم گیر نواحی زیبای طبیعی، پارک های ملی حیات وحش، حیوانات و پرندگان، سواحل دریا، مراکز کوهستانی و…)، پذیرایی و تفریحات (مشارکت در ورزش و تماشای پارک های سرگرمی و تفریحی، باغ وحش و آبزیان ، سینما، زندگی شبانه و..) و سایر جاذبه های آب و هوایی، مراکز درمانی چون چشمه های آب معدنی، جاذبه های خرید و… یکی از مهمترین عواملی که بر توسعة گردشگری ورزشی یک کشور اثرگذار است، منابع طبیعی می باشد. منابع طبیعی شامل آب و هوا، سواحل، دریا و امتداد ساحلی، گیاهان و حیوانات خاص، رودها، دریاچه ها، جنگلها، کوه ها، غارها، آبشارها، چشماندازها و مناظر پنهان است. برخی از فعالیت های ورزشی تفریحی که در این جاذبه های طبیعی ورزشی انجام می شوند و برتوسعه گردشگری ورزشی مؤثر هستند.

در تحقیقی با عنوان «فرایند انتخاب استراتژی توسعه گردشگری ورزشی متناسب با منابع طبیعی» (مطالعه موردی: آب گرم های طبیعی موجود در بوسنی و هرزگوین)» این نکته را مورد تاکید قرار داد که برای جذب گردشگر و حفظ حواشی رقابتی باید روند ها و تغییرات نیازهای گردشگران را به دقت مورد مطالعه قرار داد و یکی از عوامل مهم در جذب گردشگران را داشتن مکان های مجلل به خصوص برای گردشگران جوان در نزدیکی چشمه های آب گرم دانست. این تحقیق همچنین نشان داد مراقبت از سلامت و رفاه جسمانی اخیراً در کانون توجه مصرف کنندگان گردشگری ورزشی قرار داشته است.

در تحقیقی با عنوان «توسعه پایدار گردشگری ورزش های آبی در مالزی با تاکید بر بعد اقتصادی»، هدف تحقیق را مشخص کردن تاثیر ابعاد مالی برای حفظ روند جذب گردشگر ورزشی در رابطه با عرضه و تقاضا های ورزش های آبی دانستند. همچنین این محققان به دنبال ارائه فهرستی از فعالیت های ورزشی بودند که امکان استفاده از زیربناهای لازم آن ورزش در منطقه مورد مطالعه وجود داشته باشد و بالاترین ضریب جذب گردشگر ورزشی را با تاکید بر بعد هزینه‌ها برای گردشگران ایجاد کنند.

سواحل و نواحي وابسته به دريا با اهداف مختلفي از قبيل شنا، قايق راني، غوا صي و ساير فعاليت های آبي و تفريحي جاذبه های اصلي در بسياری از نقاط جهان هستند. اين جاذبه ها متوانند هر دو گروهِ هم گردشگری با گرايش عام که به دنبال استراحت و تفريح هستند و هم گردشگران خاص که به دنبال فعاليت هايي از قبيل ماهيگيری، اسکی روی آب ، موج سواری ، جت اسکي هستند را جذب کنند

ایران از پتانسيل لازم برای جذب گردشگر ورزش های آبي و ساحلي برخوردار است.

آنچه مسلم است کشور ایران با وجود داشتن ظرفیت های بسیار در زمینه گردشگری ورزشی، متاسفانه هنوز نتوانسته است به جایگاه و اعتبار واقعی خود در این زمینه دست یابد، چرا که سهم گردشگری کشور که گردشگری ورزشی نیز جزئی از آن محسوب می‌شود از تولید ناخالص ملی تنها یک درصد است.

در بعد زیرساختهای جامعه میزبان بر توسعه گردشگری ورزشی(منابع طبیعی) اثر معناداری وجود دارد. اگرچه صنعت گردشگری ورزشی دارای مزایای بسیار است، اما ورود گردشگر ورزشی به یک منطقه بدون توجه به ظرفیت‌ها و قابلیت‌های موجود مشکلاتی مانند ترافیک، تغییر هویت اجتماعی، برخوردهای نامناسب اجتماعی و آسیب رساندن به محیط زیست را به دنبال خواهد داشت.

در گردشگری ورزشی داخلی، مهمترین شاخص ها به ترتیب شامل خدمات امنیت و جاذبه‌های گردشگری می باشد و در گردشگری ورزشی خارجی، مهمترین عوامل به ترتیب امنیت تجهیزات و تسهیلات و رویدادهای ورزشی میباشد، همخوانی ندارد. گردشگری ورزشی داخلی نیز همانند گردشگری ورزشی خارجی ترتیب رتبه بندی اول بعد امنیت و زیر ساخت و تجهیزات و تسهیلات در مراحل بعد(رتبه چهارم) را در جهت توسعه گردشگری ورزشی منطقه به خود اختصاص داده است.

توسعه پایدار ورزشی های دریایی و تفریحی نتیجه ی نیازهای فعلی گردشگران و نواحی گردشگر پذیر در زمان حال و حفظ فرصت ها برای آینده است. توسعه پایدار ورزشهاس دریایی به عنوان پیش فرضی برای مدیریت کلیه منابع موجود قلمداد می شود.بنابراین برنامه ریزی برای گردشگری ورزشی و تفریحی دریایی با جدا کردن آن از سایر بخشهای اقتصادی کافی نیست؛ بلکه برای رسیدن به پایدار ورزشی های دریایی و مؤثر باید در کل اقتصاد یکپارچگی به عمل آید که این امر با برنامه ریزی دقیق صورت می پذیرد. در این صورت باید انواع مختلف توسعه ها در ان مشخص شده باشد. در این بین ورزشهای ساحلی خود دارای مقوله ای جدا از سایر منابع ورزشهای دریایی است. با رشد سریع فعالیت گردشگری ورزشهای دریایی، محیط ساحلی بایستی فشار بیشتری را متحمل شود. رشد ورزشهای دریایی منجربه به وجود امدن فضاهای بسیاری در نواحی ساحلی شده است، اما گسترش بدون برنامه ریزی آن هم، تخریب زیست محیطی جدی به همراه دارد. تقریباً تمام شهرهای ساحلی شمالی ایران توان بالقوه برای ارائه گردشگری ساحلی را در حد رضایت بخش دارند که مستلزم برنامه ریزی، سازماندهی و سرمایه گذاری می باشند سرمایه گذاری به منظور بهبود بخشیدن به کیفیت گردشگری ورزشیهای ساحلی میتواند نقش موثری در توسعه اقامتگاه های جدید در منطقه ایفاء می کند.

گردشگری ورزشي اکنون يک فعاليت گردشگری محبوب در بخش صنعت گردشگر ی است. تأثير اقتصادی و اجتماعي ناشي از توسعة اين فعاليت برای رفاه جامعة اطراف و همچنين توسعة گردشگری ورزشي بسيار زياد است. گردشگری ورزش های آبي با ايجاد فضايي مناسب زمينة ا ستفاده از محيط طبيعي سواحل را فراهم مي آورد و ترويج فوايد و مزايای ورزش، ارتقای سالمت و پر کردن اوقات فراغت جامعة شهری و جذب گردشگری را به همراه دارد. بايد با فراهم کردن امکانات و زيرساخت های مناسب به سمت توسعة اين نوع گردشگری پيش رفت اما به دليل تازگي موضوع ورزش های آبي ، موانع و مشکلات متعددی از جمله موانع اقتصادی، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و مذهبي پيش روی اين مسير است، که موانع زيرسواختي و مديريتي از مهمترين موانع توسعة ورزشهای آبي هستند

گسترش دانش و فرهنگ و ايجاد انگیزه و تشويق و ترغیب مردم به ورزش ازجمله نیازهای اساسي در اين زمینه است که بايد متناسب با نیازهای حال و آينده جامعه و با توجه به عالقه و نگرش افراد جامعه باشد و به گونه ای طراحي و ساخته شود که برنامه های ورزش های تفريحي و ورزش های قهرماني را زير پوشش خود قرار دهد. همچنین برگزاری رويدادهای ورزشي و میزباني در رويدادها، باعث توسعه زيرساخت ها، ايجاد تجهیزات جديد و پیشرفت منطقه میزبان و جذب گردشگران ميشود که مستلزم سرمايه گذاریهای پرهزينه در تجهیزات ورزشي و زيربناهای غیرورزشي شهر است. اين سرمايه گذاریها بايستي با طرح بلندمدت شهر مبني بر موفقیت اقتصادی اين رويداد متناسب باشد

پیشنهاد و راهکار

به منظور افزايش حضور گردشگران به گردشگری ساحلي موانع به خوبي شناسايي شوند و هزينه ها به حداقل ممکن برسند.
پايين بودن کيفيت و استاندارد نبودن بسياری از اماکن ورزشي دریایی کشور را از عوامل بازدارندۀ توسعه گردشگری ناشي از برگزاری رويداد ورزشي می باشد.
عدم وجود منابع مالي را موانع گردشگری ورزش های آبي و ساحلی
توسعه فعالیت های اقتصادی سازگار با ظرفیت های زیست محیطی مناطق ساحلی
ممنوع نمودن استفاده های اختصاصی از حریم سواحل و تأمین دسترسی همگانی به آن
ساخت اماکن و تاسیسات ورزشی باید متناسب با نیازهاي حال و آینده جامعه
حفاظت و احیای زیست بوم های ساحلی و دریایی
جلوگیری و تخریب و آلودگی محیط زیست مناطق ساحلی
ارتقای فرهنگ حفاظت از محیط زیست دریایی به خصوص در مناطق ساحلی
استفاده از کلیه تجهیزات و امکانات مناسب جهت مقابله با آلودگی های دریایی