بررسی اثرات رویدادهای ورزشی کیش گیمز بر جامعه میزبان
برگزاری رویداد های ورزشی کیش گیمز را عاملی برای جذب شرکت کنندگان فعال، تماشاگران، گردشگران و افزایش شرکت و توجه رسانه ها و بازتاب مثبتی برای ساکنان جزیره کیش می باشد.
نویسنده : داوود سلیانچی
رئیس انجمن جت اسکی و جت بُت جمهوری ایران
ورزش و فعالیت های ورزشی به عنوان یک نیاز برای حفظ سلامتی، شادابی و افزایش نیروی حیات و ارتقاء سلامت روحی و روانی جامعه همواره در تمامی جوامع بشری مورد توجه و دارای اهمیت ویژه ای بوده است. یکی از اشکال فعالیت ورزشی، برگزاری مسابقات و رویدادهای ورزشی است که امروزه به دلیل منافع فراوانی که در زمینه های مختلف دارد، برای تمامی کشورها اهمیت فراوانی پیدا کرده است. بسیاری از کشورها یا شهرها، متقاضی برگزاری رویدادهای ورزشی هستند و به این دلیل حداکثر تلاش خود را انجام می دهند تا بتوانند میزبانی آن را بر عهده بگیرند.
تا چندي پيش برگزاري رويدادهاي ورزشي براي شهر و كشور برگزاركننده، بار مالي فراواني داشت و شهر ميزبان تنها به دلايل ورزشي آن را برگزار مي كرد، اما امروزه شهرهاي زيادي در سراسر جهان متقاضي برگزاري اين بازي ها هستند. زيرا از طرفي، برگزاري رويدادهاي ورزشي، فرصت ارزشمندي براي كشورهاي ميزبان و جوامع محلي جهت رشد اقتصاد محلي، بهبود سرگرمي هاي ورزش محلي، بازشناسي نام تجاري و افزايش اعتماد به نفس جوامع فراهم مي آورد و از طرف ديگر، تعداد زيادي بازديد كنندگان، بازيكنان، تماشاگران و رسانه ها در رويدادهاي بزرگ درگير مي شوند و زمينه كسب درآمد از گردشگران و توسعه اجتماعي و فرهنگي، سياسي، زيست محيطي، گردشگري و … را فراهم مي آورد.
امروزه برگزاركنندگان رويدادهاي ورزشي انتظارات زيادي از برگزاري دارند و اين انتظارات تنها هنگامي برآورده خواهند شد كه همكاري تنگاتنگ و مطلوبي بين دست اندركاران برگزاري وجود داشته باشد و به تمامي جنبه ها توجه كافي، مبذول شود. از طرفي، برگزاري رويدادهاي ورزشي بايد با برنامه ريزي صحيح، سازماندهي، رهبري و هدايت مناسب، كنترل و ارزيابي دقيق، تدوين قانون ها و آيين نامه ها مديريت شوند، از طرف ديگر، كسب منافع اقتصادي نبايد براي برگزاركنندگان رويدادهاي ورزشي تنها هدف باشد، بلكه ضروري است به ساير جنبه هاي ديگر نيز توجه كافي شود. برخي محققان علت اين حقيقت (در نظر گرفتن بعد اقتصادي رويدادهاي ورزشي) را اين طور بيان كرده اند كه ارزيابي اثرات اقتصادي نسبت به اثرات فرهنگي و اجتماعي ساده تر و ملموس تر مي باشد. برخي ديگر اشاره كردند كه نتايج اقتصادي ابزار مفيدي براي برگزاركنندگان و سياستمداران نسبت به اثرات ديگر مي باشد.
رویدادهای ورزشی بسيار مورد توجه گردشگران در سراسر دنيا قرار دارد، با برگزاری مسابقات مختلف در دنيا علاقمندانی برای شرکت در این مسابقات به کشور ميزبان سفر می کنند که این خود موفقيتی اقتصادی برای آن کشور شمرده می شود همچنين با برگزاری رویدادها گردشگران با فرهنگ و قابليت ها و جاذبه های گردشگری کشور ميزبان آشنا شده و این موضوع باعث تبادل فرهنگی ميان کشورهای مختلف می شود. مطالعات انجام گرفته در 32 سال اخير نشان می دهد که ميزبانی رویداد های ورزشی صرفه اقتصادی زیادی بر جامعه ميزبان دارد. یافته های مشابه در تمامی مطالعاتی که در زمينه برگزاری رویداد های ورزشی انجام گرفته، این است که منافع اقتصادی حاصل از برگزاری رویدادها بيشتر از هزینه های آن است، و محققان دليل اصلی آن را در درجه اول گردشگران می دانند و عنوان می کنند که برگزاری یک رویداد ورزشی باعث می شود که افراد زیادی در یک محدوده زمانی برای تماشا و مشارکت در ورزش به جامعه ميزبان رفته و این امر باعث کسب درآمد برای هتل ها، رستوران ها و همچنين ایجاد کسب و کار جدید و رونق خرده فروشی می شود.
فعالیت هاي ورزشی تأثیر روزافزونی بر جنبه هاي گوناگون زندگی انسان، ازجمله جنبه هاي اقتصادي، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دارند؛ به طوريکه ورزش حتی تا عمق نهادهاي گوناگون اعم از خانواده، مدرسه، مؤسسات و بخش هاي دولتی و خصوصی رسوخ کرده است و با نفوذ در قلب رسانه هاي بزرگ و همگانی، یکی از بزرگترین پدیده هاي اجتماعی قرن حاضر شده است؛ به ویژه زمانیکه این فعالیت ها به صورت سازمان یافته و منظم و درقالب مسابقات و رویدادهاي ورزشی برگزار می شوند.
در تحقيقات اخير که سازمان گردشگری انگلستان انجام داده است برگزاری المپيک2012 ميلادی 3.3 ميليارد دلار در آمد در شهر لندن برای کشور انگلستان حاصل می کند. از سوی دیگر تحقيقات دیگری نشان داده که ميزبانی برزیل برای جام جهانی 2014 و بازی های المپيک 2016 باعث می شود که اقتصاد این کشور پله صعود کند. امروزه این عوامل باعث شده که رقابتی بسيار سنگين برای به دست آوردن ميزبانی بازیهای بين المللی ورزشی ازجمله جام جهانی و المپيک بين کشورها ایجاد شود. رویدادهای ورزشی در هر سطحی می تواند شرکت کنندگان، تماشاگران و توریست ها را به خود جلب کند و این امر می تواند فواید اقتصادی زیادی بر جامعه ميزبان داشته باشد. در پژوهشی تاثير ميزبانی رویدادهای ورزشی بزرگ برگردشگری را مورد بررسی قرار داده و توجهی ویژه ای به تأثير اقتصادی طولانی مدت دارد و اعلام می دارد که اغلب شهر های درخواست دهنده برای پذیرش ميزبانی رویدادهای ورزشی، به این دليل این کار را می کنند که ميزبانی رویدادهای ورزشی بزرگ درآمد منطقه ای کوتاه یا بلند مدت قابل توجهی را به وجود می آورد.
در مطالعه دیگری هدف اصلی رویداد های بزرگ ورزشی را بيشتراقتصادی و توسعه گردشگری بيان کرداند و عنوان می کنند که هدف اصلی رویداد های کوچک بيشتر به دليل کمبود امکانات شهری و برای پرکردن اوقات فراغت ساکنان برگزار می شود. همچنين اعلام می دارند که در جوامع محلی به خاطر سطح پایين درآمدها این رویدادها به صورت رایگان به عموم سرگرمی هایی را فراهم می آورد که این هم برای ساکنان محلی مقرون به صرفه بوده و هم فضایی برای تعامل بيشتر ساکنان با یکدیگر را فراهم می سازد. در عين حال نقش عمده دیگر این رویدادها به وجود آوردن حس اجتماعی به خاطر صرف زمان زیاد با همسایگان برای آشنایی بيشتر است. برگزاری یک رویداد های ورزشی کوچک می تواند با توسعه زیر ساخت های فرهنگی و افزایش سرمایه گذاری افراد در این بخش به توسعه پایدار گردشگری کمک کنند.در سال های اخير، گردشگری ورزشی به عنوان ابزاری برای رشد پایدار اقتصادی به طور گسترده مورد توجه قرار گرفته است. و بدليل علاقه مندان بسيار و باززتاب فراوان اقتصادی در جهت بالا بردن مشاغل محلی و افزایش رفاه اقتصادی به مثابه راهبرد رشد و توسعه اقتصادی در دستور کار برنامه های توسعه منطقه ای در نقاط مختلف جهان قرار گرفته است. خصوصا در مناطقی که امکان توسعه دیگر بخش های اقتصادی با محدودیت اساسی رو به رو است حتی با پذیرش واقعيت فصلی و کوتاه مدت بودن دوره آن در بعضی مناطق جهان بيش از نيمی از در آمد ساليانه جوامع محلی از این طریق تامين می شود.
محققان ديگر افزايش رقابتهاي بين المللي براي كسب امتياز ميزباني رويدادهاي ورزشي را بيانگر اين دانستند كه كشورهاي ميزبان، ارزش رويدادهاي ورزشي را به عنوان محرك توسعه اجتماعي و فرهنگي و اقتصادي ملي و منطقه اي درك كرده اند. تعداد زيادي از بازديد كنندگان، بازيكنان، تماشاگران و رسانه ها در رويدادهاي بزرگ درگير مي شوند و هم چنين تعداد زيادي گردشگر به جامعه برگزاركننده رويداد مي آيند به همين دليل مسابقات ورزشي اثرات مثبت قابل توجهي بر اقتصاد دارد. اين سهم اقتصادي ممكن است در طول مدت برگزاري رويداد افزايش يابد؛ ولي نقش خود را در يك دوره ي كوتاه مدت از دست مي دهد؛ به عنوان مثال، صنعت ملي استراليا از نظر ساخت وساز، ارتباطات، مسكن وخدمات تفريحي دربازي هاي المپيك 2000 سيدني به اوج خود رسيد ولي بعد از اتمام بازي ها به سطح قبل از پيشنهاد ميزباني رسيد.
برگزاری رویداد های ورزشی را عاملی برای جذب شرکت کنندگان فعال، تماشاگران، گردشگران و افزایش شرکت و توجه رسانه ها و بازتاب مثبتی برای ساکنان آن منطقه می گردد.
اهميت گردشگری ورزشی به حدی است که کميته بين المللی المپيک (ICO) و سازمان جهانی جهانگردی، کنفرانس های بين المللی را برای تجزیه و تحليل مسایل مربوط به گردشگری ورزشی در خلال بازی های المپيک برگزار و در جهت اخذ تفاهم نامه مشترک بين دو سازمان تلاش می کنند. حتی در بعضی از کشورهای جهان فعاليت های مربوط به گردشگری و ورزش در قالب یک وزارتخانه ویژه به نام »Sport Tourism« امور مربوطه را برنامه ریزی و اجرا می کند.
مسابقات “کیش گیمز” نخستین دوره بازی های ساحلی این جزیره در کشور با مشارکت ۱۶ فدراسیون ورزشی و در ۲۵ رشته ورزشی ساحلی در سطح ملی برگزار می شود. فدراسیون های کبدی، هندبال، قایقرانی، نجات غریق، شنا، بسکتبال، فوتبال، والیبال، کشتی، تنیس، کاراته، کوهنوردی، اسکواش، آمادگی جسمانی، انجمن های ورزشی و روستایی و بازی های بومی محلی از مشارکت کنندگان این رویداد مهم ورزشی هستند.
ازآنجاکه ورزش هاي دریایی و ساحلی به عنوان یک تفریح در حین گردشگري بسیاري از گردشگران کشورهاي جهان به ویژه کشورهاي توسعه یافته داراي اهمیت است و اینکه در مقصدهاي گردشگري ورزشی، ورزش هاي جدید و نزدیک به طبیعت مورد استقبال بیشتري قرار می گیرند، انجام بسیاري از ورزش هایی که می تواند در ساحل انجام داد باید بررسی و قابلیت جذب گردشگر به ویژه گردشگران خارجی را در مناطق ساحلی و دریایی ایران در خلیج فارس را مورد ارزیابی قرار داد.
ورزش و گردشگري اهداف مشترکی دارند: ایجاد پل هاي تفاهم میان فرهنگ هاي متفاوت، شیوة زندگی و سنت ها، افزایش صلح و دوستی میان ملت ها، برانگیختن و تشویق افراد به فعالیت هاي سرگرم کننده و شاداب براي رهایی از فشارهاي روزمره زندگی. ترکیب گردشگري و ورزش، چه به صورت حرفه اي و چه به صورت غیرحرفه اي و تفریحی، مسافرت هاي زیادي را به نقاط مختلف جهان دربرمی گیرد. براي تداوم رشد اقتصادي، ایجاد اشتغال و درآمدزایی راه بهینه این است که ورزش و گردشگري همراه با هم حرکت کنند.
فرصت‌های فراموش شده ورزش‌های دریایی
با تاکید بر این مهم که راه اندازي ورزشهاي آبي در سواحل جنوبی، ظرفيتي است كه تحقق همه جانبه آن نيازمند مديريت، برنامه ريزي و سرمايه گذاري است، برايند اطلاعات موجود نشان مي دهد كه اكنون هيج رشته ورزشي آبي شامل شنا، جت اسكي، موج سواري، قايق موتورسواري، كاياك سواري، اسكي روي آب، واترپولو، به طور ساماندهي شده و منسجم و پيوسته در سواحل جنوبی برگزار نمي شود.
وجود سواحل زیبا و خلیج فارس را موهبتی خدادادی و ظرفیتی مناسب برای گسترش و توسعه بیشتر زیرساخت ورزش های دریایی و ساحلی به ویژه فدراسیون ورزش های دریایی و ساحلی می باشد. زیر ساخت‌های مناسب ورزش‌های ساحلی از مجله فوتبال، والیبال، هندبال، فوتوالی و همچنین توسعه ورزش‌های آبی در جزیره کیش از جمله شنا، غواصی، جت‌اسکی، قایقرانی و اسکی روی آب، یکی از عوامل موثر شکوفایی اقتصادی است که می‌تواند به جذب گردشگر کمک و اقتصاد اقشار مختلف جامعه از جمله جوانان در جزیره کیش را تقویت کند.
رونق بخش هاي گوناگون از جمله ورزشي، گردشگري، ورزشی و تفریحی در سواحل استان هاي ساحلي جنوبی و جزایر قشم و ….. از جملعه اهداف فدراسیون ورزش های دریایی و ساحلی است لذا تدوين برنامه و استراتژي بلندمدت براي استفاده از ساحل و دريا متناسب با تنوع كاربري هاي تعريف شده در آمايش سرزميني، مي تواند ضمن حفظ محيط طبيعي و محيط زيست رونق گردشگري ورزش و تفریحات ساحلي و دريايي را افزايش دهد.
اشاره به این که توجه لازم به مقوله ورزش‌های دریایی در ایران نبوده ، ورزش های دريايي و ساحلی شامل جاذبه هاي دريايي، زيرآب و سطح دريا را شامل مي شود كه از جذاب ترين حوزه هاي گردشگري دنيا است.
لذا در بحث كلان مباني توسعه صنعت ورزش و تفریحات در دو بخش سواحل و دريا در استان هاي ساحلی واقعيت اين است كه مسئوولان فدراسیون براي هر حوزه اين بخش گسترده ورزش های آبی كشور علاوه بر نيازسنجي مناطق، براي آن راهكاري علمي و عملي ارايه می كنند تا علاوه بر شكوفايي و توسعه ورزش هاي آبي ديگر ظرفيت هاي فراموش شده استانهای ساحلی نيز جهت استفاده بهينه و اقتصادي نيز شناسايي و توجه جدي شود.
ضمناً مطالعات در ورزش های دریایی و ساحلی فرصت ها و موانعی را براي مؤسسات ورزشی، تفریحی و فراغتی بعمل آمده ، ازجملۀ این فرصتها: گسترش فناوري، توسعۀ کسب وکارهاي کوچک ورزشی، کاهش تصدي دولتی در بخش ورزش، افزایش تحصیلات ایرانی ها در آموزش عالی، تمایل به انجام ورزش هاي همگانی، سرگرم بودن و کسب تجربه هاي جدید هستند. موانع کارآفرینی در ورزش ایران نیز عبارتاند از: گسترش سازمان هاي بزرگ، فقدان دانش و تجربه براي کارآفرینان جوان، کاهش حمایت دولت از مؤسسات کوچک، بی ثباتی در اقتصاد، فقدان پول و توزیع سرمایه.
ورزشهاي آبی و ساحلی، جاذبه هاي مرتبط به دریا و جت اسکی، قایق هاي سرعتی، جاذبه هاي مرتبط به اسکی روی آب ، موج سواری ، ماهیگیری و … در استان های ساحلی می تواند به عنوان فرصت مناسبی جهت توسعه زیرساخت هاي مرتبط با ورزش و گردشگري ورزشی و به دنبال آن توسعه این صنعت در مناطق آزاد می باشد و از آنجا که ضنعت ورزش و گردشگري ورزشی یک صنعت کاربر است و کارآن بیشتر توسط نیروي انسانی انجام می شود می تواند منجر به اشتغال زایی شود. وقتی فرصت هاي اشتغال زایی فراهم باشد، منابع انسانی خلاق و نوآور این فرصت ها را شناسایی و در جهت حل معضلات و مشکلات بیکاري از آن استفاده می کنند و به کارآفرینی اقدام نمایند. ازآنجا که ورزش هاي دریایی و ساحلی به عنوان یک تفریح در حین گردشگري بسیاري از گردشگران کشورهاي جهان به ویژه کشورهاي توسعه یافته داراي اهمیت است، در مقصدهاي گردشگري ورزشی، ورزش هاي جدید و نزدیک به طبیعت مورد استقبال بیشتري قرار می گیرند. ورزش هایی مانند موج سواري، موج سواري بادبانی، قایقرانی قدرتی و جت بُت، جت اسکی، اسکی روي آب، والیبال و فوتبال ساحلی، ورش چندگانه جت اسکی ساحلی، غواصی با کپسول و بدون کپسول، ورزش های زیر آب و در خشکی و حتی انجام بسیاري از ورزش هایی که می تواند در ساحل انجام داد و امثال آن، قابلیت جذب گردشگر به ویژه گردشگران خارجی را در مناطق ساحلی و دریایی ایران درخلیج فارس و دریای مازندران رادارند.
کیش ۴۳۹ هزار متر مربع فضای ورزشی دارد که سرانه ورزشی آن ۱۱ متر برای هر نفر بوده که ۱۱ برابر کل کشور و چهار برابر میزان جهانی است.
امروزه صنعت ورزشی و گردشگری ورزشی و تفریحی به عنوان ابزاری برای رشد و توسعه پایدار اقتصادی به طور گسترده مورد توجه قرار گرفته است و بدليل علاقه مندان بسيار و بازتاب فراوان اقتصادی در جهت بالا بردن مشاغل محلی و افزایش رفاه اقتصادی به مثابه راهبرد رشد و توسعه اقتصادی در دستور کار برنامه های توسعه منطقه ای در نقاط مختلف جهان قرار گرفته است. خصوصا در مناطقی که امکان توسعه دیگر بخش های اقتصادی با محدودیت اساسی رو به رو است حتی با پذیرش واقعيت فصلی و کوتاه مدت بودن دوره آن در بعضی مناطق جهان بيش از نيمی از در آمد ساليانه جوامع محلی از این طریق تامين می شود، از این رو کیش گیمز تلاش می کند تا با برگزارری این رویداد مهم ورزشی و جذب گردشگران سهم وسيعی از این فعاليت اقتصادی را از آن منطقه و کشور خود سازند.
