برج سازی – قوانین مرتبط با صنعت ساختمان

نوشته : دانیال سلیانچی

کارشناس ارشد معماری

حس رسیدن به برتری و ابراز قدرت، از ابتدا توجه انسان را به ساخت بناهای بلند مرتبه معطوف کرده بود. این بناهای ساخته شده در گذشته، به عنوان مظهری از قدرت و عظمت تمدنها شناخته می شدند. در قرن حاضر با گسترش شهرنشینی و بوجود آمدن مسائلی از قبیل اضافه شدن جمعیت ، نیاز به اسکان در شهرها ، تقاضای بیش از حد مردم برای سکونت یا کار در محلی خاص، جلوگیری از گسترش افقی شهرها و …، ساختمانهای بلند مرتبه را به عنوان یکی از مولفه های جدایی ناپذیر توسعه شهرهای بزرگ، مطرح نموده است. در طی مراحل زمانی با پیشرفتهای حاصل شده در تکنولوژی ساخت و ساز و مواد در دسترس، کارایی و بازدهی سازه های بلند مرتبه رو به تکامل می باشد. پیشرفت هایی که نقطه آغازین آن را می توان به دو دلیل مهم اختراع آسانسور و دستیابی به تکنولوژی ساخت مواد با مقاومت و کارایی بالا وابسته نمود. امروزه تاثیر عواملی از قبیل توسعه صنعت توریسم، تبلیغات تجاری،…

برج یک ساختمان بلند و با ارتفاع است و بر اساس تعریف های مختلف میزان ارتفاع آن از میزان وسعت آن بیشتر خواهد بود و معمولا سود بسیار دارد و زندگی های زیادی را پوشش می دهد. برج ها معمولا به دلیل ارتفاع بلندشان ایجاد می شوند و تنهایی قابلیت ایستایی دارند و یا به عنوان بخشی از یک ساختار یا ساختمان بزرگتر مورد استفاده قرار بگیرند. در حقیقت واژه ی برج از واژه ی برگ گرفته شده است که در اصل این یک واژه ی یونانی است که در ابتدا وارد آلمان شد و از آنجا به ایران وارد شد. در رابطه با پیشینه ی تاریخی آنها می توان گفت که برج ها از زمان قبل از ما قبل تاریخ بشر همواره مورد استفاده قرار می گیرفتند. ملت های زیادی از برج ها و برج سازی استفاده می کردند.

یکی از دلایل مهم ساخت برج ها تامین مسکن انسان ها در شهرهای بزرگ است که فضای زمینی کافی برای تامین مسکن جداگانه وجود ندارد. بعد از خوراک، مسکن جز ضروری ترین نیازهای بشر امروز است. علاوه بر این با توجه به هزینه های کلان امروزی، این مشخص و واضح است که تامین کاربری مسکونی با هزینه های مازاد و سرسام آور امروزی عاقلانه نیست مگر اینکه شرایط خاصی وجود داشته باشد. علاوه بر این برخی از شرایط خاص مانند کمبود زمین در برخی از کشورهای با وسعت جغرافیایی کم مانند کشورهایی مانند ژاپن و کره آنها را به سمت صنعت برج سازی کشانده است.

اهداف اقتصادی و زور آزمایی های سیاسی در احداث ساختمان های بلند مرتبه به حدی رسیده است که بعضی شهرها صرفا به واسطه داشتن یک یا چند ساختمان بلند مرتبه مشهور می شوند. ساختمانهای معروفی همچون برج های دوقلوی پتروناس در کوالالامپور مالزی ،برج سیرز در شیکاگو ، برج تایپه 101 در تایوان و برج الخلیفه دوبی در امارات متحده عربی ، از همین دسته سازه ها می باشند

نقشه توسعه عمودی شهرها از طریق استانداران به همه شهرداران ابلاغ شد. با تصویب شورای ‌عالی شهرسازی، برج‌ سازی در شهرها که تاکنون بدون رعایت چارچوب شهرسازی مشخص به شکل بازار نابسامان در حال انجام‌ بود، از این به بعد مشمول رعایت مراحل سه‌گانه از سوی شهرداری‌ها و مالک متقاضی بلندمرتبه ‌سازی می‌شود. شهرداران ابتدا باید «نیاز شهر» و «وجود تقاضا» برای برج‌سازی را اثبات و سپس پهنه‌های مجاز و مناطق ممنوعه را تعیین کنند. در مرحله سوم اجرای ضوابط واحد برای صدور مجوز الزامی است. همچنین «گارانتی بهره‌برداری از برج»، شرط صدور پروانه است.

مطابق با چارچوب ابلاغی از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری، تمامی شهرداران ۱۲۴۲ شهر کشور با لحاظ « شش خط قرمز» و پس از عبور از « سه مرحله» امکان صدور مجوز توسعه عمودی را پیدا خواهند کرد. جزئیات این نقشه نشان می‌دهد اجازه مرتفع ‌سازی مشروط به ارائه «گارانتی تضمین کیفیت» و « تاییدیه نهادهای تخصصی در حوزه ساخت‌وساز» برای سازنده‌ها صادر خواهد شد.

طی یک دهه گذشته نبود یک نقشه واحد و رسمی بالادست برای ساخت ‌و سازهای بلندمرتبه در شهرهای کشور، منجر به بروز یک وضعیت آشفته در حوزه برج‌ سازی شده بود. مدیریت شهری در پایتخت و سایر شهرهای بزرگ کشور به واسطه وابستگی به منابع حاصل از صدور پروانه‌ ساختمانی، اجازه ساخت ‌و سازهای بلندمرتبه بدون لحاظ پیوست‌های اقتصادی و اجتماعی را به تمامی سازنده‌ها ارائه می‌کردند. این وضعیت به تدریج از پایتخت و شهرهای بزرگ کشور، به سایر شهرها حتی شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۰۰ هزار نفر نیز سرایت کرد. به ‌طوری که در بخش‌هایی از کشور، همچون شهرهای بکر شمال کشور که این گروه از ساخت ‌و ساز ویژه باید در یک چارچوب مشخص در آنها اجرایی شود نیز تب جدیدی از برج ‌سازی را ایجاد کرد.

در نامه ای که به امضای دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران رسیده، آمده است: شورای‌ عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه مورخ ۱۶ مهر۹۷، پیرو تصمیم مورخ ۱۲ اسفند ۹۵ خود پس از استماع گزارش کمیته فنی ضوابط و مقررات (کمیته فنی شماره ۴) و مشاور در مورد «ضوابط عام بلندمرتبه‌سازی»، ضمن تصویب ضوابط مقرر نمود:

۱.نتیجه اعمال ضوابط فوق در تدوین ضوابط بلندمرتبه‌سازی‌های شهرهای کشور توسط دبیرخانه شورای عالی مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه به همراه هرگونه پیشنهاد اصلاحی طی ۶ ماه آینده به شورای عالی شهرسازی و معماری ایران گزارش شود.

۲. از تاریخ ابلاغ این مصوبه صدور هرگونه مجوز برای احداث ساختمان‌های بلندمرتبه در سطح کشور صرفا در چهارچوب ضوابط این مصوبه مجاز خواهد بود.

قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در سال 74 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید

در ادامه مصوبه می‌خوانیم : لذا ضمن ابلاغ «ضوابط عام بلند استقرار ساختمان های بلند در شهرهای ایران» به شرح پیوست بر اصول و احکام کلی مترتب بر آن به شرح زیر تاکید می‌شود:

۱. از تاریخی ابلاغ این مصوبه، صدور مجوز هرگونه احداث ساختمان بلند در شهرهای کشور، صرفا محدود به شهرهای با جمعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر و بیشتر که عرصه‌های بلندمرتبه در طرح‌های توسعه شهری مصوب آن پیش‌بینی نشده باشد در صورت نیاز شهر و وجود تقاضا بدوا می‌بایست گزارش توجیهی ضرورت احداث ساختمان بلند طبق مفاد پیوست این مصوبه توسط شهرداری با تایید شورای اسلامی شهر تهیه و پس از تصویب در کمیسیون ماده پنح و شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان، جهت تصویب نهایی به شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران ارایه شود.

۳. در صورت تصویب ضرورت احداث ساختمان بلند در شورای‌عالی، طرح پیشنهادی مربوط به تعیین عرصه ها، ضوابط و مقررات مربوط طبق مفاد پیوست این مصوبه و با بهره‌گیری از راهنمای آن که توسط دبیرخانه شورای‌عالی ابلاغ خواهد شد، تهیه و پس از طی مراحل قانونی به تصویب شورای‌عالی خواهد رسید. مفاد این بند، شامل شهرهایی که احداث ساختمان بلند در طرح جامع آنها پیش‌بینی شده نیز خواهد بود.

تبصره: طرح پیشنهادی نباید موجب تغییر در جمعیت پذیری شهر موردمطالعه شود و صرفا به عنوان تغییر الگوی کالبدی شهر قابل بررسی است.

مطابق با نقشه تدوین شده از سوی شورای عالی شهرسازی، هفت ضابطه کلی برای ساخت برج‌های شهری از این پس باید رعایت شود. اول آنکه ساخت برج در مکان‌هایی که باعث «انحصار استفاده از مناظر طبیعی شهر» می‌شود ممنوع خواهد بود. علاوه بر این برای ساخت بناهای بلند اگر پاسخ به مطالعات مربوط به تقاضای پارکینگ، اثر ترافیکی مخرب در محله و دسترسی مناسب به ایستگاه‌های حمل و نقل عمومی منفی باشد، احداث برج در قطعه زمین مورد بررسی غیرمجاز شناخته می‌شود. سومین ضابطه مربوط به «شرایط زمین مورد درخواست برای ساخت برج» می‌شود. به این معناکه برای صدور مجوز ساخت برج شرایط حداقلی زمین مورد درخواست از بابت مساحت حداقلی، عرض حداقلی و عرض معبر مورد بررسی قرار خواهد گرفت و براساس آن، تعداد طبقات مجاز به ساخت برای بناهای بلندمرتبه منوط به داشتن حداقل مساحت زمین موردنظر و حداقل عرض زمین است.

18 هزار دانشجو در رشته های مهندسی داریم و همه این افراد فارغ التحصیل شده و وارد بازار کار شده اند و اگر اینها آموزش هایی در سطح بین المللی پیدا نکنند و اگر با مقررات ساختمان در سطح بین المللی آشنا نشوند امکان اینکه در این بخش بهسازی تاسیسات زیربنایی و روبنایی مطرح شود وجود ندارد.

حداقل مساحت و عرض زمین محاسبه شده مجاز برای احداث ساختمان‌های بلندمرتبه در شهرها به این صورت است که برای ساخت بنای 8 تا ۱۰ طبقه، حداقل مساحت زمین موردنیاز معادل ۱۵۰۰مترمربع و حداقل عرض زمین معادل ۲۵متر است. برای احداث ساختمان‌های ۱۰ تا ۱۲طبقه حداقل مساحت زمین معادل ۲ هزار مترمربع و حداقل عرض زمین معادل ۳۰ مترمربع است. در عین حال سازنده‌ها برای ساخت بناهای ۱۲ تا ۲۵طبقه باید زمین با حداقل مساحت معادل ۳هزار و ۶۰۰ مترمربع و با حداقل عرض زمین معادل ۴۰مترمربع معرفی کنند و نهایتا آنکه برای ساخت برجی با تعداد بیش از ۲۵ طبقه، نیاز به شناسایی زمینی به مساحت بیش از ۱۰ هزار مترمربع با حداقل عرض معادل ۶۵ متر است.

در عین حال سطح اشغال مجاز برای احداث برج در عرصه‌های مختلف حداکثر ۴۰ درصد شناخته شده است. ضابطه دیگری که از دیدگاه شورای عالی شهرسازی و معماری برای ساخت بناهای بلند مهم شناخته شده است «اخذ اجازه از همسایه‌ها» برای استحکام‌سازی(نیلینگ) گود برج در حال ساخت است. ضابطه مهم دیگر صدور مجوز برج‌سازی انحصارا برای سازنده‌های منتخب است. به این معنا که سازنده (پیمانکار) باید دارای صلاحیت ازسازمان برنامه و بودجه یا وزارت راه و شهرسازی باشد. همچنین سرمایه‌گذار باید ساختمان را در برابر عیوب اساسی و پنهان ساختمان بیمه کند.

نکته مهمی که در قالب تدوین نقشه جدید برج‌سازی در شهرها پیش‌بینی شده آن است که در شهرهای با جمعیت بیش از یک میلیون نفر (تهران و سایر کلان‌شهرهای کشور) ساخت «تک برج‌ها» حداقل با ۱۲ طبقه امکان‌پذیر است. در عین حال ساخت برج در شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۰۰ هزار نفر مشروط به تهیه و اخذ «نظرسنجی عمومی» شده و تخصیص عرصه‌های پهنه و لبه به ساختمان‌های بلند ممنوع است. تمامی سازندگان مورد تایید برای اخذ جواز برج‌سازی در شهرهای کشور باید شش خط قرمز اصلی را مدنظر قرار دهند.

تعدد سازمان ها و نهاد های مرتبط در صنعت ساختمان و وجود قوانین مختلف در هر یک از این سازمان ها که گاهی تناقض در مواد قوانین موجود، موجب سردر گمی در اجرای قوانین می شود که ضرورت انجام یکپارچگی و تجمیع این قوانین و تدوین یک قانون جامع و فراگیر به دلیل جلو گیری از برخی سوء استفاده ها نیز یکی از نیازهای ضروری این بخش می باشد.

نهاد نظارتی حوزه شهرسازی اولین خط قرمز برای احداث بنای بلندمرتبه جدید در هر شهری را منوط به رعایت سقف جمعیت‌پذیری تعیین شده در اسناد توسعه شهری دانسته و معتقد است: صدور مجوز بلندمرتبه‌سازی نباید سقف جمعیت‌پذیری شهر را تغییر دهد و تنها در صورتی صدور مجوز برای بلندمرتبه‌سازی در یک شهر امکان‌پذیر است که صرفا به‌عنوان تغییر الگوی کالبدی در چارچوب جمعیت مصوب در یک عرصه یا توزیع جمعیت بین عرصه‌های شهری باشد.

ساختمان‌هایی با ارتفاع ۲۷ متر و بیشتر یا ساختمانی که تعداد طبقات آن با احتساب همکف، ۸ طبقه و بیشتر باشد یا ارتفاع بالاترین کف طبقه قابل بهره‌ برداری آن بیش از ۲۳ متر از تراز متوسط زمین باشد، مشمول این مصوبه است. در شهرهای دارای طرح جامع معتبر (مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران) چنانچه آستانه دیگری برای تعیین ارتفاع ساختمان بلند تعریف شده باشد، همان ارتفاع با رعایت سایر ضوابط این مصوبه ملاک عمل خواهد بود.

بناهایی که از نظر فرم، کالبد، عملکرد، نوع مخاطب، مکان قرارگیری، ماهیت اجتماعی، فرهنگی و ویژگی‌های کیفی بر سیما و منظر پیرامون خود مؤثر می‌باشند. طراحی و ساخت بناهای شاخص، تابع مصوبه ۱۳۹/۸/۸ ۶ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با عنوان « تهیه و تدوین دستورالعمل تشخیص بناهای شاخص » است.

سازمان نظام مهندسی ساختمان به عنوان یک سازمان نظارتی همواره بر این مساله تاکید کرده است که باید کارفرما، مجری ذیصلاح، مهندس ناظر، مهندس طراح و آزمایشگاهها باید مقررات ملی ساختمان و قانون نظام مهندسی را رعایت کنند.

مجموعه مقرراتی (ضوابط بهره‌برداری) که به ‌منظور اطمینان از حصول ایمنی و آسایش استفاده ‌کنندگان و مراجعین ساختمان‌های بلند در زمان بهره ‌برداری وضع می‌شود.

ضرورت ساخت ساختمان‌های بلند

تعیین عرصه‌های بلند در هریک از سه گروه «پهنه»،«لبه» و «نقطه» در شهرها، در اولین قدم، نیازمند اخذ مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران درخصوص ضرورت ساخت ساختمان بلند است؛ برای این منظور باید گزارشی توجیهی با لحاظ محورهای زیر و موارد تکمیلی (درصورت لزوم) ارائه شود:

بررسی کالبدی

تأثیر احداث ساختمان‌‌‌های بلند در شهر در راستای محورهای زیر ارائه شود:

همسویی الگوهای سکونتی ساختمان‌های بلند با ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی و هویتی شهر
تأثیر احداث ساختمان‌های بلند در دانه‌بندی و ارتقای کیفی بافت شهری
نقاط قوت و ضعف احداث ساختمان‌های بلند با کاربری غیر‌سکونتی از حیث رابطه با پهنه پیرامون و کل شهر
توانمندی‌ها و ظرفیت‌های فنی موجود در شهر برای ساخت و نگهداری ساختمان‌های بلند

محیط زیست

بررسی تأثیر احداث ساختمان بلند بر پایداری محیط طبیعی و کالبدی ازنظر:

تعارض با مناطق حساس زیست محیطی
ایجاد فشار مضاعف بر منابع و هماهنگی با توان اکولوژیکی
نحوه تاثیر بر کاربری اراضی
ایجاد اثرات منفی بر آثار فرهنگی و تاریخی
ایجاد اختلال درکریدورهای طبیعی جریان هوا با توجه به جهت و سرعت باد غالب

اقتصاد

بررسی تأثیر اقتصادی احداث ساختمان بلند از دو بعد زیر:

اقتصاد زمین و ممانعت از گسترش سوداگری زمین و مسکن
ارزش اقتصادی ساختمان‌های مورد نظر در تأمین ارزش افزوده برای شهر

تبصره۱: درصورتی که طرح جامع شهر دارای اعتبار زمانی بوده و در آن، عرصه‌های بلندمرتبه پیش‌بینی شده باشد، نیازی به ارائه و تصویب گزارش ضرورت در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران نیست.

فرایند مکان‌یابی و تهیه ضوابط ساختمان‌های بلند در شهرها

پس از تصویب ضرورت ساخت ساختمان‌های بلند،عرصه‌های مجاز احداث ساختمان‌های بلند در شهرها و ضوابط مترتب بر آن‌‌ها و همچنین ضوابط طراحی از وجه ارتباط با محیط کالبدی می‌بایست تهیه وپس از طی مراحل بررسی به‌تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران برسد. تدقیق ضوابط در مقیاس قطعه در چارچوب طرح فوق، بر عهده کمیسیون ماده ۵ شهرها می‌باشد.

بر این اساس، مقرر می‌شود تا ضوابط و مکا‌ن‌یابی ساختمان‌های بلند با کاربری‌های گوناگون، حداکثر تا 6 ماه پس از ابلاغ مصوبه طرح جامع در سال 1387، ضمن تجدیدنظر اساسی در مصوبه‌های پیشین شورای‌عالی شهرسازی و معماری در سال‌های 1377 و 1379 و اعمال اصلاحات لازم، تهیه و پس از تصویب کمیسیون ماده 5 شهر تهران، به تصویب شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران برسد. به‌دنبال تصویب طرح تفصیلی جدید شهر تهران در سال 1390 و ابلاغ آن در 1391، ضمن تصریح موضوع مذکور، عنوان می‌شود که «ضوابط طراحی و ساخت‌وساز ساختمان‌های بلندمرتبه با رعایت ضوابط حداکثر تراکم و ارتفاع مجاز معین شده در جداول چهارگانه ضوابط استفاده از اراضی و ساخت‌وساز در پهنه‌های اصلی این سند و برای کاربری‌های گوناگون، مطابق مفاد مصوبات شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران و کمیسیون ماده 5 شهر تهران مجاز است که متعاقبا تهیه، تصویب و ابلاغ خواهد شد. به علاوه، احداث بناهای بلندمرتبه در سایر زیرپهنه‌ها، منوط به تهیه طرح‌های توجیهی و تصویب آن در کمیسیون ماده 5 است. بدیهی است تدوین ضوابط و مقررات مربوطه نیز در چارچوب طرح موضوعی مذکور، الزامی است.»

روند ساخت و ساز ساختمان، یک فرایند پیچیده است و شامل مراحل مختلفی از طراحی گرفته تا نازک کاری می شود. فرقی نمی کند که ساختمان شما کارکرد تجاری دارد یا مسکونی؛ در هر دو صورت، به کارفرما برای شروع ساخت و ساز نیاز دارید. در اینجا ما روند ساخت و ساز ساختمان را از ابتدا تا انتها بررسی می کنیم. همچنین نمودار جریان روند ساخت و ساز ساختمان را در زیر ارائه کرده ایم.

البته در این صورت بررسی تامین سرانه‌های خدماتی-به ویژه فضای سبز- مطابق سرانه‌های کاربری‌های شهری پیش ‌بینی شده در طرح تفصیلی براساس ضوابط مصوب شورای عالی شهرسازی الزامی است. خط قرمز دیگر همسویی الگوی سکونتی ساختمان‌های بلند با ویژگی‌های اجتماعی، فرهنگی و هویتی شهر است. به این معناکه ساخت بنای بلندمرتبه باید با ویژگی‌های اجتماعی و بافت محله همخوانی داشته باشد. در عین حال خط قرمز دیگر توجه به فاکتورهای زیست‌ محیطی است. یکی از مهم‌ترین شرایط زیست محیطی که پیش از صدور مجوز بلند مرتبه ‌سازی باید بررسی و مدنظر قرار گیرد «احتمال ایجاد اختلال در کریدورهای طبیعی جریان هوا با توجه به جهت و سرعت باد غالب» است. در صورتی که احداث بنای بلندمرتبه منجر به ایجاد اختلال در جریان و سرعت باد غالب شود یا آنکه بر کاربری اراضی تاثیر نامتناسبی داشته باشد مجوز از سوی شهرداری نباید صادر شود. نکته مهم دیگر آنکه برج‌سازی در محدوده بافت‌های تاریخی و مناطق حفاظت شده میراث فرهنگی و مناطق حفاظت شده محلی همچون باغ‌ها و روددره‌ها ممنوع شناخته شده است.

تعیین عرصه مجاز برای صدور مجوز برج ‌سازی با توجه به یک خط قرمز دیگر نیز انجام خواهد شد. در دفترچه ضوابط عام بلند مرتبه ‌سازی ابلاغی از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری، توجه به مخاطرات طبیعی همچون «نزدیکی به گسل»، «قرارگرفتن در مسیرهای آبی» ، « خطر رانش زمین» و… از خطوط قرمز تعیین شده برای مجاز یا غیرمجاز شناخته شدن ساخت بنای بلندمرتبه در شهر است.

سه مصوبه شورای ‌عالی شهرسازی و معماری در سال 1393 تحت‌ عناوین «عدم انطباق طرح‌های جامع و تفصیلی شهر تهران» مبنی بر توقف هرگونه تصمیم‌گیری موردی برای بلند مرتبه ‌سازی در کمیسیون ماده‌5 و صدور پروانه منوط به رعایت ضوابط احداث ساختمان‌های بلندمرتبه مصوب شورای ‌عالی و اصلاحات بعدی آن، «طرح و بررسی ۴۷ پرونده ارجاعی درخصوص بلند مرتبه ‌سازی» با تاکید بر ضرورت تسریع در ارسال ضوابط بلند مرتبه ‌سازی از سوی معاونت شهر سازی و معماری شهرداری تهران جهت طرح در شورای ‌عالی و همین‌ طور «تعیین چارچوب تدوین و بررسی ضوابط بلند مرتبه‌ سازی شهر تهران» قابل‌ توجه هستند که مصوبه سوم، بر ملاحظه ابعاد تازه‌ای از بلند مرتبه‌ سازی چون جمعیت‌ پذیری، ساختار اجتماعی اقتصادی، موضوعات ایمنی، جریان باد و کریدورهای هوایی، تامین خدمات زیربنایی و روبنایی و نیز تاثیرگذاری بر هویت شهری با انگاره ایرانی- اسلامی‌ تاکید دارد. مسکوت‌ ماندن ارائه اطلاعات وضع موجود بلند مرتبه ‌سازی در شهر تهران از سوی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران به‌رغم پیگیری‌ها و مکاتبات مکرر از طرف معاونت معماری و شهرسازی وزارت راه ‌و شهرسازی و دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری، برگ دیگری از واقعیات در این بازه زمانی است.

واقعیت این است که شورای ‌عالی شهر سازی و معماری مصوبات خود را داشته است، شهرداری به انتخاب‌های خود پرداخته است و در این میان و در وادی عمل، شهر نیز در فقدان نظارتی واقعی، حداقل با التزام به اسناد و مصوبات مورد اشاره، راه خود را پیموده است، راهی که البته خود در تقدم و تاخری دائمی، از مصوبات شورای‌عالی و انتخاب‌های شهرداری تاثیر پذیرفته و در عین حال، بر آنها نیز تاثیرگذار بوده است.

نمود بارز این امر، بلندمرتبه‌سازی‌های مسکونی انجام شده یا در دست انجام، در مقیاس وسیع در منطقه‌22 شهر تهران است، درحالی‌که پیش از این و در طرح مجموعه شهری تهران و مصوب سال 1382، به صراحت از منع هرگونه افزایش جمعیت و توقف هرگونه ساخت‌وساز مسکونی در این منطقه و اختصاص اراضی آن به‌عنوان قلب مجموعه شهری به کاربری‌های خدماتی شهری و فراشهری، صحبت شده است. ابعاد و آثار کالبدی فضایی این مساله در سایه افزایش قابل‌توجه جمعیت‌پذیری شهر تهران و تلقی صرفا کالبدی از توسعه و اسکان جمعیت، قطعا در سال‌های آتی بیشتر هویدا و ملموس خواهد شد. نمودهای عینی همین جریان سوداگرانه، متاسفانه در تمامی شهرهای بزرگ کشور و حتی توسعه شهرهای جدید و پروژه‌های مسکن مهر، به روشنی آشکار شده است.

نمود بارز دیگری، برج های دوقلوی متروپل یک پروژۀ ساختمان سازی هلدینگ عبدالباقی واقع در خیابان امیری آبادان، ایران است. این دو برج قرار بود با دو پل شیشه‌ای در طبقات سوم و ششم به یکدیگر متصل شوند. برج شمارۀ دو متروپل در ۲ خرداد ۱۴۰۱، پیش از آنکه به بهره‌برداری کامل برسد، بر اثر شکست سازه‌ای فروریخت.

«صادق خلیلیان» استاندار ویژه خوزستان که در محل حادثه حضور داشت در گفت‌وگوی کوتاهی با «ایران» خاطر نشان کرد: به مردم اطمینان می‌‌دهم با مسببان حادثه به شدیدترین شکل ممکن برخورد شود. وی افزود: یکی از علت‌های ریزش ساختمان متروپل عدم رعایت استانداردهای لازم در سازه این ساختمان است که در بررسی‌های اولیه برخی اشکالاتی در استانداردهای مورد نیاز سازه دیده شده که در این رابطه تاکنون چندین نفر بازداشت شده‌اند. وی تصریح کرد: مجوز ساخت این ساختمان قبل از سال ۹۸ برای ۶ طبقه صادر شده که بعداً چند طبقه به آن اضافه شده است.