انبوه سازی
انبوه سازی
نویسنده : دانیال سلیانچی
کارشناس ارشد معماری
تولید انبوه یا انبوه سازی به تولید کالای استاندارد به مقدار زیاد گفته می‌شود به خصوص که شامل خط مونتاژ نیز باشد. این نوع تولید به همراه تولید دستی و تولید دسته‌ای سه روش اصلی تولید کالا محسوب می‌شوند.
تولید انبوه در تولید انواع و اقسام کالاها استفاده می‌شود؛ از سیالات (مانند سوخت و مواد شیمیایی) گرفته تا قطعات جامد جدا از هم (مانند بست) و یا حتی سرهم کردن آن قطعات (مانند اتومبیل سازی)
معماری تولید انبوه به عنوان یک راه حل بسته بندی شده در نظر گرفته می شود که نه تنها برای یک مشتری، بلکه برای متوسط نیازهای مشتری طراحی شده است. هنگامی که مسیر فناوری های جدید در حال ظهور در زمینه تولید انبوه و طراحی صنعتی را بررسی می کنیم، تمایز بین سفارشی و ساخت کارخانه در حال از بین رفتن است. تعداد زیادی از ابزارهای موجود در دسترس معماران یک روش چند وجهی و لایه ای طراحی را نشان می دهد.
فضاهای دیجیتال و فناوری ساخت مانند همیشه در وضعیت فعلی جامعه پس از همه‌گیری ما برجسته شده‌اند و به طور فزاینده‌ای در دسترس‌تر شده‌اند و امکان تکرار و تکامل سریع و خودانگیخته را فراهم می‌کنند. این فناوری‌ها به توانایی تولید انبوه اجزای ساختمانی غیراستاندارد و بسیار متمایز در همان تاسیسات مشابه استاندارد شده‌شان منجر شده است، و نحوه تصور، طراحی و نمایش ساختمان‌ها و اجزای مربوطه آنها و نحوه تولید، مونتاژ آنها را تغییر می‌دهد. ، و تولید شد.
زیبایی ساخت دیجیتال توانایی آن در ترکیب جنبه های تولید انبوه و صنایع دستی است تا جایی که هزینه ها تقریباً ناپدید می شوند. ظرفیت فناوری برای ساخت بسیار ساده و تقریباً یکپارچه مشکلاتی را برای پتانسیل آن برای تغییر قابل توجه درک فعلی ما از معماری ایجاد می کند، بنابراین این سؤال را ایجاد می کند: آیا تأثیر تولید انبوه در معماری منجر به از دست دادن طراحی عمدی شده است؟
تولید انبوه در اوایل قرن بیستم ظاهر جدیدی را در معماری ایجاد کرد که با استانداردسازی، تکرار و عدم تزیین تعریف می شد. ساختمان‌های تولید انبوه لوکوربوزیه (1924) می‌گوید که «تولید انبوه مستلزم جستجوی استانداردها است و استانداردها به کمال منتهی می‌شوند» که استدلال معماری مدرن را که صرفاً تبدیل به یک محصول تسمه نقاله می‌شود، تداوم می‌بخشد. معماری تولید انبوه نظم بصری کارایی را که معماران مدرن آن را به عنوان معاصر و کاربردی می شناسند، تثبیت کرد و معماران اروپایی آرزو داشتند معماری الهام گرفته از تولید انبوه خلق کنند.
انبوه سازی سفارشی یک الگوی تولید است که طراحی سفارشی و شخصی سازی شده را با هزینه ای نزدیک به تولید انبوه امکان پذیر می کند. توانایی سفارشی‌سازی انبوه برای کاهش هزینه واحد، افزایش کیفیت و کوتاه‌تر کردن مدت زمان پروژه برای پیشنهادات سفارشی‌شده، برای صنعت خانه‌سازی فردا بسیار مرتبط است. بنابراین، از طریق مرور ادبیات، این تحقیق به بررسی پیشرفته‌ترین فناوری‌ها در سفارشی‌سازی انبوه در صنعت خانه‌سازی از چهار منظر می‌پردازد: سفارشی‌سازی انبوه در صنعت خانه‌سازی، ساخت و ساز مدولار و خارج از سایت، زنجیره تامین ساخت و ساز، و رضایت مشتری. نتیجه گیری می شود که پتانسیل زیادی برای اعمال سفارشی سازی انبوه در صنعت خانه سازی وجود دارد. با این حال، علیرغم پتانسیل آن، تحقیقات در مورد سفارشی سازی انبوه در صنعت خانه سازی کم است. به طور خاص، تحقیق در مورد توسعه فضای راه حل و ابزارهای ناوبری انتخابی در این صنعت محدود است.
نمونه خوبی از سفارشی سازی انبوه در صنعت خانه سازی از یک شرکت ساختمانی واقع در بخش شمالی دانمارک است. این شرکت، در میان دیگران، مسکن اجتماعی تولید می‌کند که از ماژول‌های استانداردی ساخته شده است که شامل آشپزخانه یا حمام است. ماژول ها خارج از سایت تولید می شوند و سپس در یک خانه کامل در محل مونتاژ می شوند. در این پروژه های مسکن اجتماعی چندین خانه یکسان تولید می شود. خانه ها از نظر قرار دادن آشپزخانه، حمام، کمد لباس و اتاق فنی دارای چیدمان استاندارد هستند. اما پارتیشن اتاق خواب ها انعطاف پذیر است و از قبل تعیین نشده است. این بدان معناست که مشتریان می توانند پس از مونتاژ ماژول های استاندارد در محل، این قسمت از چیدمان داخلی خانه های فردی را با توجه به نیازهای فردی خود سفارشی کنند و از این طریق یک چیدمان داخلی سفارشی به دست آورند.
محققان کالج معماری در موسسه فناوری جورجیا اکنون در حال خودکارسازی برخی از فرآیندهایی هستند که توسط آنها طرح های مبتنی بر کامپیوتر به موجودیت های دنیای واقعی تبدیل می شوند. آنها در حال توسعه تکنیک‌هایی هستند که عناصر ساختمانی را مستقیماً از طرح‌های دیجیتالی می‌سازند و به اجزای بتنی سفارشی اجازه می‌دهند تا به سرعت و با هزینه کم تولید شوند.
تریستان الحداد، استادیار کالج معماری که در این تلاش پیشرو است، گفت: «ما در حال توسعه تحقیقات و پروتکل‌ها برای تولید محصولات معماری سفارشی‌شده سطح بالا به‌صورت اقتصادی، ایمن و با مسئولیت زیست‌محیطی هستیم». ما فکر می‌کنیم که این کار فرصت‌هایی را برای خلاقیت معماری در سطحی جدید و با کارایی فوق‌العاده افزایش می‌دهد.»
تولید خارج از محل ممکن است نقش مهمی در بهبود بهره‌وری فرآیند و خروجی در صنعت ساخت‌وساز و دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد 11 و 13 داشته باشد. با این حال، تولید انبوه یکنواخت می‌تواند به یک محیط ساخته شده یکنواخت منجر شود که ممکن است برای مردم بیگانه باشد. مثال‌های گذشته نشان می‌دهد که چنین ساختمان‌ها و محله‌هایی به سرعت می‌توانند منسوخ شوند، که آنها را ناپایدار می‌کند. در این مطالعه، دو نظرسنجی آنلاین با بیش از 100 شرکت‌کننده با تمرکز بر تعصبات نسبت به ساختمان‌های مسکونی تولید انبوه و الزامات تنوع برای خانه‌ها در میان جوانان مجارستانی انجام شد. برخلاف مطالعات قبلی، پاسخ‌دهندگان سناریوهای نمونه با ساختمان‌های استاندارد شده را نه به‌عنوان ناظر، بلکه با تصور اینکه در موقعیت‌های مربوط به این ساختمان‌ها چه احساسی دارند یا چه رفتاری دارند، ارزیابی کردند. اولین نظرسنجی سوگیری پاسخ دهندگان را نسبت به ساختمان های انبوه با مقیاس های لیکرت، تورستون و تفاوت معنایی بررسی کرد. دومی بررسی کرد که اگر پاسخ دهندگان از خانه ای مشابه خانه خود بازدید کنند با تغییر فراوانی بازدید و درجه شباهت، چه احساسی خواهند داشت. آزمون‌های T نشان داد که پیش داوری‌ها مثبت بودند، به جز در مورد تنوع ساختمان‌های انبوه، و پاسخ‌دهندگان تنها در مورد اینکه باید خانه‌های مشابه خانه خود را به طور منظم ببینند، منفی بودند. نتایج نشان می‌دهد که در مجارستان، ساختمان‌های مسکونی غیریکنواخت اما استاندارد شده می‌توانند به عنوان ابزار مناسبی برای ارائه مسکن مقرون‌به‌صرفه به جوانان آسیب‌دیده از بحران مسکن عمل کنند.
تولید خارج از محل ممکن است به دستیابی به بخش ساخت و ساز پایدارتر و کارآمدتر کمک کند. استانداردسازی و ساخت انبوه ساختمان‌های مسکونی می‌تواند از منظر اقتصاد و محیط‌زیست مزایای زیادی داشته باشد. با تولید خارج از محل، مشکلاتی که اکثر کشورهای توسعه یافته را تحت تأثیر قرار می دهند، از جمله بحران مسکن، کمبود نیروی کار ماهر و نرخ بهره وری پایین، می توانند به طور موثر کاهش دهند . علاوه بر این، با استفاده از تکنیک‌های ساخت و ساز خارج از محل، نه تنها می‌توان میزان زباله‌های ساختمانی را کاهش داد، بلکه استراتژی‌های دیگری که به کاهش بیشتر کربن تجسم‌یافته کمک می‌کنند، از جمله بهینه‌سازی توپولوژی و طراحی برای استفاده مجدد می تواند اجرا شود.
پیشینه و ادبیات
پیشینه و ادبیات مربوطه در سه موضوع اصلی مختلف طبقه بندی می شود: مروری کوتاه بر نمونه های قبلی ساختمان های مسکونی استاندارد، اینکه چگونه سفارشی سازی انبوه می تواند این بخش را تغییر دهد، و خلاصه ای از تحقیقات گذشته مربوط به پیچیدگی ترجیحی محیط ساخته شده.
تاریخچه ساختمان های مسکونی استاندارد شده
اولین نمونه‌های ساختمان‌های مسکونی پیش ساخته خانه‌های اسکلت چوبی بودند. یکی از اولین پیشگامان این صنعت، منینگ بود که «کلبه‌های استعماری قابل حمل» او در پایان قرن نوزدهم ده‌ها نفر از انگلستان به استرالیا منتقل شدند.در ایالات متحده، سیرز روباک و شرکت بیش از 100000 ساختمان چوبی پیش ساخته را فروختند که می‌توانستند از کاتالوگ‌های نوع خریداری شده و توسط خود مشتریان مونتاژ شوند .
ایده استانداردسازی و صنعتی ساختن ساختمان‌ها در آغاز قرن بیستم به طور فزاینده‌ای رایج شد زمانی که معمارانی مانند لوکوربوزیه و باکمینستر فولر از چگونگی اجرای مؤثر ساخت مکانیزه و پیشرفت‌های فنی مرتبط توسط صنعت خودرو الهام گرفتند . با این حال، این بحران مسکن پس از جنگ جهانی دوم بود که ساختمان‌های تولید انبوه را از نظر مالی مقرون‌به‌صرفه با کارایی جدید ساخت . ساختمان های تولید انبوه آن دوران بسیار متنوع هستند. بسیاری از کشورها، از جمله بریتانیا، شروع به تغییر کاربری کارخانه‌های سابق تولید سلاح یا هواپیما برای ساخت ساختمان‌های موقت کردند. نمونه‌های متعددی از چنین ساختمان‌هایی مانند AIROH و Uni-Seco وجود دارد. پیش ساخته نیز در ایجاد ساختمان های دائمی مقرون به صرفه مفید بود. به عنوان مثال، قطعات پیش ساخته در خانه های معروف BISF و Orlits استفاده شد . در برخی موارد دیگر از استانداردسازی و پیش ساخته برای دستیابی به بالاترین کیفیت معماری استفاده شد. یک نمونه بارز مرکز شهر لو هاور است که در حال حاضر یک سایت میراث جهانی یونسکو است ، که پس از جنگ جهانی دوم با استفاده از اجزای بتنی پیش ساخته بازسازی شده است. از آنجایی که هدف ایجاد چیزی زیبا بود که علیرغم استانداردسازی و پیش ساخته بودن، جایگزینی واقعی برای بافت شهری اصلی باشد، ساختمان ها راه حل های معماری بسیار متنوعی را ارائه می دهند.
در دهه 1950، اتحاد جماهیر شوروی مجوز سیستم ساختمانی کامو را که در لو هاور مورد استفاده قرار می‌گرفت، خرید و آن را بیشتر برای حل بحران شدید مسکن ناشی از جنگ جهانی دوم توسعه داد . شکی نیست که برنامه مسکن شوروی یکی از مهم ترین پروژه های مسکن قرن بیستم بود ، تقریباً 170 میلیون نفر هنوز در چنین خانه هایی زندگی می کنند . امروزه بخش مسکن برای تامین کافی و در عین حال ایجاد ساختمان هایی که جذاب و منحصر به فرد به نظر می رسند تحت فشار است. همانطور که لیشمن و وارن استدلال می کنند، این اهداف را می توان با افزایش استفاده از عناصر استاندارد و تسهیل سفارشی سازی برآورده کرد. علاوه بر این، با استفاده از ترکیبی از عناصر استاندارد و سفارشی، طراحان می توانند رضایت مصرف کننده، مقرون به صرفه بودن و کیفیت بالای محصول را تضمین کنند.
استفاده از استراتژی‌های طراحی فوق‌الذکر، که اغلب به عنوان سفارشی‌سازی انبوه نامیده می‌شود، ممکن است به زودی به دلیل فناوری‌های اتوماسیون، مانند روبات‌های ساخت‌وساز تک‌وظیفه و سیستم‌های ربات خدماتی، که در بخش ساخت‌وساز ظهور می‌کنند، قابل اجرا شود. طبق گفته های سالوادور، مارتین دی هولان و پیلر ، سفارشی سازی انبوه به سه مرحله کلیدی نیاز دارد: توسعه فضای راه حل، طراحی فرآیند قوی، و ناوبری انتخاب.
لارسن، لیندارد، برونو، نیلسن و لارسن با تعریف چهار حوزه تحقیقاتی مرتبط با این حوزه، مروری بر ادبیات مدرن ارائه می‌دهند. اینها سفارشی سازی انبوه ، ساخت و ساز خارج از محل، زنجیره تامین ساخت و ساز و رضایت مشتری هستند. رضایت مشتری مورد بررسی قرار گرفت. آنها دریافتند که رضایت مشتری به طور قابل توجهی با کیفیت و طراحی خانه ها و خدمات شرکت های سازنده خانه ارتباط دارد. فرانکه، شرایر و کایزر نشان دادند که سفارشی سازی به افزایش دلبستگی شخصی کمک می کند. آنها استدلال کردند که بر خلاف راه حل های استاندارد شده، مردم مایلند برای محصولات سفارشی هزینه بیشتری بپردازند. با این حال، همانطور که هافمن، هالمن و یون اضافه کردند، این بدون محدودیت نبود. اگر هزینه سفارشی‌سازی از حد خاصی فراتر رفت، مردم ترجیح می‌دادند سفارشی‌سازی نکنند.
انوه سازی در ایران
شکل انبوه سازی در ایران به گونه ای متفاوت تر از کشور های توسعه یافته است. وقتی از انبوه‌سازی صحبت می‌شود، بلافاصله ساخت و سازهایی یکسان، مشابه، همزمان و به یک نیت، با مصالحی شبیه به هم به ذهن انسان خطور می کند و به همین دلیل است که استفاده کنندگان با چنین ساخته هایی به سختی برخورد می کنند.
با توجه به افزایش روز افزون و دائم جمعیت در شهرهای بزرگ و افزایش تمایل به زندگی در شهرها، نیاز به داشتن مسکن به امری ضروری تبدیل شده است. این یک حقیقت است که جمعیت جهان روز به روز در حال زیاد شدن است و با همین تناسب روند شهرنشینی نیز رو به افزایش است و مردم به طور قابل توجهی تمایل دارند در شهرها زندگی کنند. در حقیقت نیاز به اتعداد مسکن و میزان تقاضا، جنبه ی انبوه سازی مورد توجه قرار گرفت. این مساله در کنار سرعت اجرای ساختمان سازی موجب شد تا بعد از جنگ جهانی دوم روشی تحت عنوان انبوه سازی صنعتی مسکن مطرح شود.
در انبوه سازی صنعتی ابتدا اجزا و قطعات ساختمانی در کارخانه ها ساخته می شوند و سپس به محل پروژه ساخت، حمل می شوند و در کنار یکدیگر قرار داده می شوند. این قطعات می توانند، قطعات یک مجتمع بزرگ یا اجزای یک مجموعه آپارتمانی کوچک باشند. متاسفانه تعریف نادرستی از انبوه سازی در سطح عام جامعه مطرح شده که طبق آن به فردی که ده ها واحد مسکونی می سازد انبوه ساز گفته می شود. در واقع انبوه سازی پروژه ساختمان سازی است که حجم آن به گونه ای باشد که موجب ایجاد تکنولوژی های نو شود.
شکل انبوه سازی در ایران به گونه ای متفاوت تر از کشور های توسعه یافته است. وقتی از انبوه‌سازی صحبت می‌شود، بلافاصله ساخت و سازهایی یکسان، مشابه، همزمان و به یک نیت، با مصالحی شبیه به هم به ذهن انسان خطور می کند و به همین دلیل است که استفاده کنندگان با چنین ساخته هایی به سختی برخورد می کنند.
در کشور ما از شروع برنامه سوم توسعه به تولید انبوه مسکن توجه شده و روز به روز اهمیت آن بر همگان بیشتر آشکار می شود. تولید انبوه مسکن و ساختمان نیز علاوه براینکه موجب صرفه جویی در انرژی و کاهش هزینه ها و ارتقاء کیفیت مسکن می شود، چون عرضه آن در زمان های معین به صورت هم زمان انجام می گیرد، پاسخگوی متقاضیان و گروه های هدف بیشتری خواهد بود.
در قوانین و مصوبات کشور ما برای اولین بار در تصویب نامه سیاست ها و خط مشی های سازماندهی، حمایت و نظارت بر بازار تولید و عرضه مسکن مصوب 1375 هیأت وزیران اشخاص حقیقی و حقوقی که می توانند در تولید و عرضه مسکن فعالیت نمایند مورد توجه قرار گرفتند و به منظور حفظ و ارتقا کیفیت و امکان کنترل کار ساخت وساز، به موجب ماده 2 آن مقرر شد این اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی قبل از آغاز فعالیت، نسبت به دریافت پروانه اشتغال اقدام نمایند و وزارت راه و شهرسازی ( مسکن و شهرسازی وقت ) موظف به احراز صلاحیت و تعیین پایه و اعطای پروانه اشتغال شد.
بر اساس تعریف قانون نظام مهندسی و قانون کنترل ساختمان های مصوب ۱۳۷۴ در مجلس شورای اسلامی: «انبوه سازها به افراد حقیقی و یا به افراد حقوقی گفته می شود که توانایی مدیریت، به عهده گرفتن مسئولیت و ایجاد پروژه ها، توانایی تأمین و جذب سرمایه، مدیریت تولید و عرضه مسکن و ساختمان ها را با استفاده از فناوری های جدید صنعت ساختمان و در چارچوب مقررات ملی ساختمان و سایر قوانین مرتبط دارند.
با توجه به این که کشور ما، کشوری در حال توسعه است و مسکن به عنوان یکی از شاخصه های مهم توسعه مطرح است، باید به مسئله ساخت وساز سریع و اصولی در آن توجه کرد. یکی از راه هایی که می توان به وسیله آن ساخت وساز را کنترل کرد ارجاع کار به بخش خصوصی است. از موارد لازم برای تعیین صلاحیت انبوه سازان داشتن توان فنی و اجرایی است.
دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن ایران با بیان اینکه همواره انبوه‌سازان به دنبال کیفی‌سازی ساختمان‌ها بوده‌اند، اظهار داشت: تا زمانی که چارچوب مشخصی برای سازندگان صاحب صلاحیت تعریف نشود، کیفی‌سازی در ساخت و ساز شکل نمی‌گیرد. آنچه که در دل قانون نظام مهندسی تحت عنوان آیین‌نامه‌های اجرایی ماده 29 به آن اشاره شده نیاز به پیگیری دارد و اگر وزارت راه و شهرسازی هر چه سریع‌تر آیین‌نامه آن را تدوین کند، کلیه اختلاف میان NGO ها، تشکل‌ها و سازمان‌های حوزه ساخت و ساز پایان می‌یابد.
وی با بیان اینکه تدوین آیین‌نامه ماده 29 قانون نظام مهندسی پایان بر آشفتگی‌های بازار ساخت و ساز است، اذعان داشت: اگر این دو آیین‌نامه تدوین و نظام واحد صنفی در صنعت ساختمان تشکیل شود دیگر لزومی بر وجود نظامات اداری نیست.
انبوه سازی پروژه ای است که از نظر تعداد و حجم در حدی باشد که به همراه خود تکنولوژی جدید ایجاد کند. مسکن به عنوان سر پناه انسان ها همواره جزء نیازهای اولیه جامعه بشری است که پس از غذا و پوشاک، سومین نیاز اصلی شهروندان است و در جامعه امروز ما به عنوان یک کالای سرمایه ای نقش بزرگی در ایجاد امنیت اقتصادی برای شهروندان دارد.
یکی دیگر از مسائل مهم در انبوه سازی کیفیت مهندسی ساخت و ساز است. انبوه سازی در شرایطی می تواند مفید باشد که به دست مجموعه های توانا انجام شود، مجموعه های توانمندی که قادر باشند با برنامه ریزی درست هم از نظر شهرسازی و هم از نظر مدیریت ساخت و توان اجرایی نسبت به احداث مجتمع های ساختمانی اقدام کنند.
کلام آخر
انبوه ساز کسی است که صلاحیت طراحی و اجرای ساختمان را دارد و باید در این صنعت فناوری جدیدی را ایجاد کند. در این مهم مجریان انبوه ساز، کیفیت مهندسی ساخت‌وساز است. انبوه سازی در شرایطی می‌تواند وضعیت کشور را از نظر ساخت‌وساز مسکونی متحول کند که که به دست افراد توانا انجام شود. این مهم می‌تواند هم به واژه انبوه‌ساز کمک کند و هم به مسیری که صنعت ساختمان باید به درستی طی کند، یاری برساند.
