ارزش هویتی سایت ها و پرتال ها
ارزش های هویتی سایت ها و پرتال ها در فضای سایبر
محسن فردرو
دنیای مجازی دریچه دیگری بر فضای زندگی بشر گشود و امکانات ارتباطی وسیعی را به کمک فن آوری های نوین در اختیار اقشار گوناگون گذاشت تا بتوانند بخش دیگری از نیازهای ارتباطی را مرتفع سازند. هزاران صفحه وب بصورت مستمر ومداوم تولید می شود و هزاران سایت و پرتال در دوره کوتاه زمانی تولید و در فضای مجازی منتشر می گردد.سایت ها و پرتال ها در واقع اجزاء اصلی در فضای ارتباطی جدید هستند و رقابت گسترده ای برای جذب کاربران بعهده دارند. اگر چه هر یک از این وبگاه ها و درگاه ها برای کار و وظیفه مشخصی تولید می گردند اما دارای هویت و شخصیت منحصر به فردی هستند.
در واقع رقابت در این فضا رقابت بین ارزش های هویتی سایت ها و وبگاه هاست وکاربران بر اساس نمادها و نشانه های ارزشی و هویتی این سایت ها به آنها رجوع و بهره گیری می نمایند. سایت ها و پرتال ها در همان لحظه اولیه مراجعه کاربران، شخصیت خود را آشکار کرده و کاربر در پی برقراری ارتباط با سایت و در جستجوی محتوا و خدمات مورد نیاز خود شخصیت یا هویت آشکار و پنهان سایت و پرتال را درک کرده و تصمیم به ادامه ارتباط یا قطع ارتباط می گیرد . جریان هویت یابی سایت ها و پرتال ها توسط کاربران در یک فرایند زمانی انجام می شود و این مدت زمان می تواند بسیار کوتاه در حد یک کلیک اولیه و می تواند طولانی و ماه ها در ارتباط و مراجعه کاربر به سایت آشکار و درک شود.
سایت ها و پرتال ها مانند آدم ها دارای شخصیتی هستند که خود را در اثر ارتباط آشکار می سازند .بسیاری از افرادی که ما روزانه با آنها برخورد می کنیم قابلیت ها شخصیتی متفاوت دارند و ما بنا به سلیقه و علاتق و شخصیت خودمان آنها را جذاب و دوست داشتنی و یا غیر جذاب می دانیم و تصمیم به ارتباط و یا عدم ارتباط با آنها را در درازمدت خواهیم گرفت . سایت ها و پرتال ها نیز با شخصیت خود ارتباط بعدی مخاطبین یا کاربران را تعیین می نمایند .
علت تمایز سایت ها و پرتال ها از یکدیگر داشتن هویت های متفاوت آنهاست.وبگاه ها و درگاه ها دارای ارزش های محوری مخصوص به خود هستند و این ارزش های محوری موجب تمایز آنها با دیگران می شود.سایت ها و پرتال ها دارای ارزش های سیاسی اجتماعی و فرهنگی و دارای ارزش ها دینی و اخلاقی و ارزش های محلی و منطقه ای و جهانی و یا دارای ارزش های سنتی و مدرن و ارزش های ملی و یا قومی هستند.هویت سایت ها و پرتال ها در واقع بحث از کیستی و چیستی و چرایی و چگونگی آنهاست و نشان دهنده نحوه تعامل با زمان و اوقات زمانی و خلاقیت و ارتباط و اشتغال و دانش و رفاه و خدمات و هویت گروهی و دانش و بازتولید اجتماعی می باشند.
قابلیت های فنی و هنری سایت تنها موجب آشکار سازی هویتی می شود وبه آشکار سازی هویتی سایت یاری می رساند.لایه های هویتی سایت ها و پرتال ها در وبومتری قابل احصا و ارزیابی می باشد. از جمله شاخص های ارزشی و هویتی سایت ها و پرتال ها به این موارد می توان اشاره نمود:
پاسخگویی به نیازها،مرجعیت ،مقبولیت ، دانش آفرینی ،دانش گستری ،کیفیت خدمات ،کرامت انسانی ،داشتن روحیه رقابت ،توسعه همکاری ها ،ارتباط هدفمند ،خلاقیت و نوآوری ،فن آوری های جدید ،کیفیت جداره ای یا هم جواری ،توسعه ادواری ، سبک ، دسترسی و نفوذ پذیری و …
معمولا دسته های مختلفی از کاربران اینترنت وجود دارند که برخی بدنبال کسب لذت و برخی بدنبال آزادی ارتباط و برخی نیز دسترسی های آسان را طلب می کنند و بنا به سلیقه و علائق خود در جستجوی نیازهای خود از طریق ارتباط با سایت ها و پرتال ها هستند. اصلی ترین عامل ایجاد و ماندگاری ارتباط با کاربران ارزش های هویتی سایت ها و پرتال ها می باشد. این ارتباط تحت عنوان تعامل گرایی نمادین و تعامل گرایی ساختاری و تعامل گرایی فرایندی قابل تقسیم بندی خواهد بود.
سایت ها می توانند ارزش های هویتی خویش را نیز به کاربران انتقال دهند و بتدریج موجب تغییر در سلیقه و ذائقه و رفتار کاربران شوند.اثری که رسانه هایی مانند سینما و تلویزیون بر سبک زندگی مخاطبین خود داشتند و کاربران فضای مجازی نیز از طریق ارزش های هویتی سایت ها و پرتال ها تحت تاثیر قرار می گیرند.برای مثال یکی از ارزش های هویتی ، هویت سازی گروهی ودوست یابی و تعمیق پیوند های گروهی یا عاطفی است که بخشی از شخصیت برخی شبکه های اجتماعی را تشکیل می دهد. اما این ارزش هویتی برای کاربران ایرانی بصورت منزل گاهی برای منزلت یابی کاذب شده و کاربران ایرانی برای خود نمایی و نشر تمایلات شاعرانه و عاطفی و احساسی از آن استفاده می نمایند.در واقع عدم وجود ارزش هویتی ارتباط هدفمند و اجتماعی در برخی شبکه های اجتماعی، آن را برای کاربر ایرانی به پایین ترین سطح ارتباطی یک مکان ارتباطی مانند ارتباط قهوه خانه ای تبدیل نموده است که هر شخصی برای دمی چند و گذران وقت به آن سر می زند و در حالت احساسی و عاطفی از فضای آن به وجد آمده و از هر در سخنی می گوید. محیط مشابه ای که در بعضی از تاکسی های کشور مانیز وجود دارد و مسافر در فضای شخصیتی تاکسی و دیگر مسافرین در شرایط روحی و روانی متفاوت به سخن آمده از هر دری سخن گفته و می رود با این تفاوت که در برخی شبکه های اجتماعی می توان این عاطفه و احساسات و هیجان ها و کلام ها را ثبت نماید که البته آن ها برای آنالیز اطلاعات هویتی کاربران نیاز دارند. ارزش هویتی برخی شبکه های اجتماعی در ایجاد آن نوع محیط برای کاربران ایرانی هوشمندانه پدید آمده و منطبق با بعضی خصوصیات سنتی ما در گپ و گفتگوهای قهوه خانه ای است که درد دل احساسی و عاطفی خود را برای مدتی می گشاییم و یا برای مدتی با دیگر افراد و دوستان همنوا شده و کلام باز می کنیم و آنچه واقعی و اساسی نیز برایمان محسوب نمی شود را به میان می گذاریم . بگذرد از فرصت هایی که برای خود نمایی برخی کاربران نیز بوجود می آید تا می توانند از خود و خانواده و بچه و تحصیلات و تفریحات خود سخن گفته عکس و نمایش و تعریف و تمجید بشنوند و بخشی از خلا روانی و احساسی را تخلیه نمایند…..
ادامه مطلب را می توانید در ماهنامه شماره 2 چلا – نیاز اندیشه روز مطالعه فرمایید.