پیوست فرهنگی چیست؟
چالش های فرهنگی در جهان معاصر و در کلیه کشورهای دنیا حاصل بسیاری از تغییرات برنامه ریزی شده توسعه ای و فن آوری است که قابل پیش بینی بوده است. تغییرات ساختاری حاصل فنون و علوم و فن آوری ها و ابداعات جدید بشر و بروز انقلاب صنعتی و انقلاب الکترونیک و انقلاب رسانه ای … آگاهانه یا ناآگاهانه کلیه جوامع را فرا گرفته است و پیچیدگی های بسیاری برای تمدن و فرهنگ برشری همراه آورده است. بخش قابل توجهی از اثرات منفی تغییرات فن آوری های مدرن و بسیاری از تأثیرات تغییرات برنامه ریزی شده توسعه ای را می توان با توجه به الگوهای توسعه ای متناسب با فرهنگ جوامع ارزیابی، کنترل و نظارت و تنظیم و هدایت کرد.
بدون تردید نباید هرگونه نوآوری و تغییر را منفی انگاشت. گذشت زمان همراه خودتغییرات زیادی را همراه دارد ولیکن برنامه های تغییر توسعه ای می توانند ناخواسته به شدت و نوع تغییرات فرهنگی اثر گذار باشند در حالیکه می توان به نحوی عمل کرد که برنامه ها در چارچوب توانایی های فرهنگی و ساخت اجتماعی- اقتصادی و متناسب با ارزشهای فرهنگی جامعه سازگار و کمترین آسیب و بیشترین امکان رشد فرهنگی را فراهم آورد.
پیوست فرهنگی سند بررسی تجزیه و تحلیل اثرات برنامه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بر فرهنگ جامعه است و نقش مدیران و کارشناسان فرهنگی را در بازشناسی تأثیرات برنامه های توسعه ای افزایش می دهد. هر برنامه شامل فرآیندهای مستمر و متعددی است و پیوست فرهنگی می تواند در تمام مراحل و فرایندهای برنامه با نظرات فرهنگی راه حل های توصیه ای را برای دستیابی به شرایط و موقعیت سازگار فرهنگی بررسی، پیش بینی و ارائه نماید. مطالعه فرهنگی قبل از موضوع برنامه، جمع آوری اطلاعات فرهنگی و اجتماعی از محیطی که برنامه در آن به اجرا گذاشته خواهد شد، بررسی پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی انجام شده، بررسی ساخت اجتماعی و بافت اقتصادی محیط بیرونی، بررسی نظام ارزشهای و اعتقادات بومی و محلی و منطقه ای، تهیه گزارش از اوضاع اجتماعی و فرهنگی
در مراحل پیشرفت برنامه و گزارش مشاهدات و مطالبات، نظرسنجی از مردم و مطالعات مردم شناسی و جامعه شناسی و بررسی تأثیرات و تغییرات اجتماعی و فرهنگی و رفتاری در محیط و پاسخ به نیازهای فرهنگی جدید. پیش بینی امکانات جدید فرهنگی و نحوه ارتباط مستمر با مردم و تشخیص انتظارات و توقعات مردم و پیش بینی نتایج حاصل از برنامه ها و عواقب احتمالی آنها از جمله محورهای قابل بررسی در پیوست فرهنگی هر کدام از برنامه های اقتصادی،اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خواهد بود.
بررسی های پیوست فرهنگی می تواند در راستای تقویت فرهنگ توسعه و کسب معلومات و تجربیات مربوط به موانع پیشرفت بومی و محلی نیز بهره برداری شود و به اجرای بهتر برنامه ها یاری رساند. ارزیابی دست آوردهای فرهنگی و اجتماعی برنامه و جمع بندی از تجربیات و عبرت آموزی و تشخیص راه حل ها و مشکلات جدید بوجود آمده و تشخیص مسیر تغییرات فرهنگی و اجتماعی مثبت و منفی از نتایج پیوست فرهنگی است.
پیوست فرهنگی بوجود آوردن امکان و شرایط حضور مدیران و کارشناسان فرهنگی دربرنامه های پیشرفت کشور و ایجاد هماهنگی و سازگاری با اهداف و سیاستهای فرهنگی است و موجب تقویت مسئولیت های فرهنگی و اخلاقی و ارزش متخصصان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می شود. مدیران امور فرهنگی در این شرایط می توانند آشنایی بیشتر و دقیق تری از پیچیدگی های برنامه ها اقتصادی و اجتماعی و سیاسی داشته باشند و در ارتباط متقابل با برنامه های توسعه ای برای گسترش امکانات فرهنگی همسو با برنامه های اقتصادی بهره گیری نمایند.
متخصصان برنامه ریزی های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و فرهنگی بایستی پیشرفت و توسعه را مقوله ارزشی و چند بُعدی و پیچیده بدانند که در یک محیط جغرافیایی و اجتماعی بر روی ساخت اجتماعی و فرهنگ جوامع اثر گذار است. برنامه عمرانی کشور می تواند بر سطح زندگی مردم، وضعیت اقتصادی، تغذیه، بهداشت، مسکن، اشتغال، آموزش، گذران اوقات فراغت، دانش، فنون، ارزشها و نگرش ها، اعتقادات، رسوم، شیوه زندگی، ادراک، قابلیت ها و رفتار مردم اثر گذار باشد.
سند برنامه پیوست فرهنگی می تواند در قالب نگرش ایجابی از امکانات برنامه ها برای تقویت برنامه، پروژه و فعالیت های فرهنگی در حاشیه هر برنامه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برنامه ریزی نماید. فراهم آوردن شرایط رشد فرهنگی در حوزه های افزایش آگاهی و آموزش عمدی و تخصصی، تقویت اعتقادات، ارزشها و باورهای مذهبی مردم و متخصصین و هکاران برنامه فراهم آوردن امکانات اوقات فراغت و پاسخ به نیازهای فرهنگی همکاران هر برناه و پرسنل و خانواده های ایشان و … از نمونه و محورهای قابل توجه در پیوست فرهنگی هر برنامه خواهد بود.
برای اطلاعات بیشتر به کتاب پیوست فرهنگی اینجانب محسن فردرو مراجعه فرمایید .
