هویت و محتوا در رسانه های نوین
رسانه های نوین بدلیل فرامنطقه ای بودن و قابلیت عبور از مرزهای جغرافیایی، کاربران را بصورت شهروندان فضای مجازی شناسایی می نمایند[1]. هر فردی که به شبکه ارتباطی رسانه های نوین می پیوندد شهروندی ، دارای هویت گروهی یا خرده فرهنگ است که سرویس ها و خدماتی در اختیار او قرار می گیرد. انسان‌ها براساس خود اظهاری به معرفی خودشان می‌پردازند و محوریت جمع آوری اطلاعات براساس پاسخگویی به نیازها از طریق سرویس دهی و خدمات رسانی است ، ویژگی این نظام ارتباطی، آشکار بودن و عرضه کردن کلیه افکار و آراء خود یا گروه ها و سازمان ها در آن است تا آنجا که هرگونه تغییرات ارزشی جابجایی اطلاعات و هرگونه اعمال و رفتاری توسط صاحبان این نظام قابل ثبت، نظارت و کنترل می باشد. خدمات دهی این نظام موجب استقبال عموم از آن شده و دسترسی به اطلاعات کاربران امکان مدیریت گسترده را برای صاحبان آن بوجود آورده است. به همین دلیل قدرت مردم شناختی یا هویت‌سازی در فضای نوین ارتباطی، قدرتی قابل توجه است . در فضای نوین رسانه‌ای؛ قدرت بر عناصر و محورهای چندگانه‌ای قراردارد: قدرت ارتباطات و غلبه بر زمان و مکان؛ قدرت شبکه‌های اجتماعی و شناخت افراد و گروهها؛ قدرت هویت‌سازی و تغییر ارزش‌ها و مدیریت افکارو قدرت مدیریت جهان و خط مشی‌گذاری و نظارت.در این الگو عرصه روابط فراملی به انتقال و جابجایی ارزش ها و باورها و تغییردر نگرش ها و هنجارهای جوامع و همسو کردن آنها در قالب سبک زندگی می پردازد. منفی ترین اثر قدرت، توانایی رقابت و کشمکش بین افراد و گروهها و بکارگیری زور و اجبار علیه همنوعان است که اتفاقاً مفهوم غربی و سیاسی آن بیش از دیگر موارد بر این بخش تکیه کرده است.
پدیده شبکه ای شدن[2] جوامع از طریق شکل گیری شبکه های ارتباطی، ضمن تشخیص مرزهای فرهنگی و هویتی، حوزه تأثیرگذار خود را آشکارتر نموده است. شبکه های اجتماعی در هر یک از حوزه های فرهنگی، مرزهای سرزمینی و هویتی را تعریف می نمایند و در صورت بهره گیری منابع موجود در این محدوده ها و جریان سازی آنها قدرت و توانایی حوزه های فرهنگی آشکارتر می شود. در شرایط جدید فضای قدرت جهانی بر بستر تولید و توزیع محتوا و توسعه شبکه های ارتباطی در فضای مجازی قرار گرفته است و نیروی این فضای جدید از منابع تمدنی، زیرساخت فنی، هویت و محتوا و فرهنگ و از نهادسازی و شبکه بندی و تشکیلات و سازماندهی برای جریان سازی در این فضا تشکیل می شود. هر ملتی که بتوانند هویت و محتوای فرهنگی خویش را بر روی زیرساخت رسانه های نوین سازماندهی و به جریان اندازند به همان نسبت می تواند دارای قدرت افزوده باشد.
منبع: از یادداشت های محسن فردرو
[1] شرح بیشتر در کتاب مدیریت در فضای نوین ارتباطی از همین نویسنده آمده است.
[2] برای اطلاعات بیشتر به کتاب عصر اطلاعات- جلد اول – جامعه شبکه ای مانوئل کاستلز مراجعه نمایید.
