فضیلت عید غدیر
عید غدیر روز ۱۸ ذیالحجه و از بزرگترین اعیاد شیعیان است که در آن امام علی(ع) به جانشینی پیامبر(ص) منصوب شده است. روایاتی از پیامبر(ص) و امامان(ع) در فضیلت این روز نقل شده است. همچنین اعمالی مانند روزه گرفتن، قرائت زیارت غدیریه، خواندن نماز غدیر و اطعام مؤمنان در این روز سفارش شده است. شیعیان این روز را جشن میگیرند.
واقعه غدیر
پیامبر(ص) در ذیالقعده سال ۱۰ق همراه هزاران نفر برای انجام مناسک حج از مدینه به طرف مکه حرکت کرد.[۱] از آنجا که این سفر، آخرین حج پیامبر (ص) بود به حجة الوداع مشهور شد.[۲] پیامبر(ص)، پس از پایان اعمال حج به همراه مسلمانان به طرف مدینه حرکت کرد، آنان ۱۸ ذیالحجه به غدیر خم رسیدند،[۳] جبرئیل بر پیامبر(ص) نازل شد و از جانب خداوند، به رسول خدا(ص) امر نمود تا علی(ع) را به عنوان جانشین خود، به مردم معرفی کند.[۴] رسول خدا(ص) نیز حاجیان را گرد آورد و علی(ع) را به عنوان جانشین خود معرفی کرد.[۵]
فضیلت عید غدیر
درباره فضلیت عید غدیر احادیثی از معصومان نقل شده است از جمله:
- پیامبر(ص): روز غدیرخم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین برای آنان پسندید.[۶]
- امام صادق(ع): عید غدیر عظیمترین و باشرافتترین عید مسلمانان معرفی شده که سزاوار است در هر ساعت آن شکر خدا به جای آورده شود و مردم روزه شکر بگیرند که روزه این روز معادل شصت سال عبادت است.[۷]
- امام صادق(ع): «روز غدیرخم عید بزرگ خداست، خدا پیامبری مبعوث نکرده، مگر اینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان، روز عهد و پیمان در زمین، روز پیمان محکم و حضور همگانی است.[۸]
- امام رضا(ع):«روز غدیر در میان اهل آسمان مشهورتر است تا میان اهل زمین… اگر مردم ارزش این روز را میدانستند، بیتردید فرشتگان در هر روز ده بار با آنان مصافحه میکردند.»[۹]
جشن غدیر
حسان بن ثابت اولین کس بود که در حضور پیامبر اکرم(ص) و در روز غدیر به گرامیداشت این روز در میان جمعیت مسلمانان حاضر در غدیر خم برخاست و اشعار خود را که با اجازه پیامبر سروده بود با صدای بلند خواند[۱۰].
اعمال عید غدیر
- روزه گرفتن؛ بر پایه روایتی که در کتب اهلسنت نقل شده هر کس روز ۱۸ ذیالحجه را روزه بگیرد، خداوند ثواب روزه شش ماه را برای او مینویسد.[۲۱]
- غسل کردن
- خواندن زیارت امین الله
- خواندن دعای ندبه
- گفتن این تهنیت در هنگام ملاقات مؤمنان: “اَلحمدُ لِلهِ الّذی جَعَلَنا مِنَ المُتَمَسّکینَ بِولایةِ اَمیرِالمؤمنینَ و الائمةِ المَعصومینَ علیهم السلام”
- پوشیدن لباسهای نیکو
- زینت کردن
- استعمال بوی خوش
- صله رحم
- اطعام مؤمنان[۲۲]
- خواندن زیارت غدیریه[۲۳]
- خواندن نماز عید غدیر. وقت خواندن این نماز هنگام ظهر است. این نماز دو رکعت است و در هر رکعت سوره حمد و بعد از آن، ده مر تبه سوره اخلاص، ده مرتبه آیه الکرسی و ده مرتبه سوره قدر خوانده میشود و برای این نماز ثواب بسیاری ذکر شده است.[۲۴] در مورد جواز یا عدم جواز خواندن این نماز به جماعت میان فقها اختلافنظر وجود دارد.[۲۵]
-
کتابشناسی
- عيد الغدير بين الثبوت و الإثبات، اثر علامه امینی
- عید الغدیر في الإسلام و التتویج و القربات یوم الغدیر، اثر علامه امینی (کتابچه به زبان عربی)
- عید الغدیر فی عهد الفاطمیین، اثر محمد هادی امینی (فرزند بزرگ علامه امینی)
- عيد الغدير بين الثبوت و الإثبات، عيد الغدير بين الثبوت و الإثبات، اثر سید عادل علوی
-
انویس
- طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۴۷۴؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۱۴۸.
- زرقانی، شرح الزرقانی، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۱۴۱؛ تاری، «تأملی در تاریخ وفات پیامبر»، ص۳.
- یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۱۲.
- أیازی، تفسیر قرآن المجید، ۱۴۲۲ق، ص۱۸۴؛ عیاشی، تفسیر عیاشی، ج۱، ص۳۳۲.
- ابن اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۶۰۵؛ کلینی، کافی،۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۹۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۱۰-۱۱۱؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۴۹.
- شیخ صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۲۵
- حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۱۰، ص۴۴۳
- حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۸۹
- طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۲۴.
- سید رضی، خصائص الائمة، ص۴۲.
- مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۵، ص۳۲۲
- امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۵۳۴.
- مسعودی، التنبیه و الاِشراف، ص۲۲۱
- کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۴۹.
- ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۸ق، ج۱۱، ص۲۷۶
- ابن جوزی٬ المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک٬ ۱۴۱۲ق٬ ج۱ ٬ ص۱۴
- گردیزی٬ زین الاخبار٬ ۱۳۶۳ش٬ ص۴۶۶
- ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۸۰
- لایحه قانونی تعیین تعطیلات رسمی کشور، وبسایت مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
- ثعالبی، ثمارالقلوب، ۱۴۲۴ق، ص۵۱۱
- خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۸۴.
- قمی، مفاتیحالجنان، ذیل اعمال روز ۱۸ ذیالحجه
- شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۶۴
- طوسی، تهذیب الاحکام، ج۳، ص۱۴۳.
- بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۱۱، ص: ۸۷.
منابع
- «لایحه قانونی تعیین تعطیلات رسمی کشور»، وبسایت مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: ۶ مرداد ۱۴۰۰ش.
- ابن اثیر، علي بن محمد، أسد الغابة في معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.
- ابن جوزی٬ ابوالفرج٬ المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک٬ تحقیق محمد عبدالقادر عطا٬ بیروت٬ دار الکتب العلمیه٬ ط۱ ٬ ۱۴۱۲ق٬
- ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، تحقیق احسان عباس، قم، الشریف الرضی، ۱۳۶۴ش.
- ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بی جا، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.
- أبو منصور ثعالبی، عبدالملک بن محمد، ثمار القلوب في المضاف والمنسوب، تحقیق محمد أبو الفضل إبراهيم، بیروت، مکتبة العصریة، ۱۴۲۴ق.
- امینی٬ عبدالحسین٬ الغدیر فی الکتاب و السنه٬ قم٬ مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه٬ ط۱ ٬ ۱۴۱۶ق.
- أیازی، السید محمد علی، تفسیر القرآن المجید المستخرج من تراث الشیخ المفید، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۲۲ق.
- بَلاذُری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض الزرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق.
- تاری، جلیل، «تأملی بر تاریخ وفات پیامبر»، فصلنامه تاریخ اسلام، قم ،دانشگاه باقر العلوم، ۱۳۷۹ش.