صهیونیزم و اشغال سرزمین فلسطین
نویسنده : داوود سلیانچی
یهودیت یکی از قدیمی ترین ادیان جهان است که قدمت آن نزدیک به 4000 سال است و به عنوان دین اصلی ابراهیمی (که شامل اسلام و مسیحیت می شود) در نظر گرفته می شود. به عنوان یک ایمان توحیدی، پیروان یهودیت به خدای واحدی معتقدند که خود را از طریق پیامبران باستانی، از جمله ابراهیم، اسحاق، یعقوب، موسی، سلیمان و دیگران آشکار کرد.
علاوه بر تعدادی از متون مقدس – که مهمترین آنها تورات است – یهودیان معتقدند که ده فرمان قوانین مقدسی هستند که از جانب خداوند به موسی ابلاغ شده است. امروزه در سراسر جهان حدود 14 میلیون یهودی وجود دارد که در مراکز مذهبی معروف به کنیسه عبادت می کنند.
طبق روایت قرآن و متون اسلامی
در قرآن، «بنیاسرائیل» به قوم پیامبرانی چون موسی گفته می‌شود و از سرگذشتشان نیز داستان‌هایی نقل شده‌است. قابل ذکر است در قرآن از واژه «یهود» نیز، با معنا و مفهومی متفاوت از «بنیاسرائیل» استفاده شده‌است. این تفاوت در دو واژه فوق را، در متون اسلامی نیز می‌توان مشاهده کرد.
واژه «بنیاسرائیل»، در لغت به‌معنای فرزندان یعقوب(ع) است؛ اما در کاربرد رایجش به قوم یهود گفته می‌شود که به عنوان لقب یعقوب، یعنی اسرائیل، بنیاسرائیل نام‌گذاری شده‌اند. در زبان عبری اسرائیل به‌معنای برگزیده خدا و یا بنده خدا است.
مذمّت بنیاسرائیل
بنیاسرائیل در آیات متعددی مذمت شده‌اند و در این آیات به عذاب‌هایی مانند لعن، کوردلی و رسوایی در دنیا و آخرت اشاره و دلیل این عذاب، گناهان این قوم دانسته شده است؛ از جمله : گمراهی با وجود آیات و نشانه‌های فراوان ، نافرمانی پیامبران ،انکار نبوّت پیامبر اسلام(ص)، عمل‌نکردن به کتاب آسمانی ، اسراف ، شرک ، آسیب‌رسانی به پیامبران و انکار آنان ، تفرقه و اختلاف با وجود نعمت‌های الهی ، فساد در زمین ، امر دیگران به نیکی و ترک آن ، گوساله‌پرستی ، درخواست رؤیت خدا ، بهانه‌گیری ، پول‌دوستی و فخر‌فروشی ، خون‌ریزی ، استکبار در برابر پیامبران الهی
اعتقادات یهودیت
یهودیان بر این باورند که تنها یک خدا وجود دارد که عهد یا توافق ویژه ای با آنها بسته است. خدای آنها از طریق پیامبران به مؤمنان ابلاغ می کند و به نیکی ها پاداش می دهد و بدی ها را نیز مجازات می کند.
اکثر یهودیان (به استثنای چند گروه) معتقدند که مسیح آنها هنوز نیامده است – اما روزی خواهد آمد.
یهودیان در مکان های مقدس معروف به کنیسه عبادت می کنند و رهبران معنوی آنها خاخام نامیده می شوند. ستاره شش پر داوود نماد یهودیت است.
امروزه حدود 14 میلیون یهودی در سراسر جهان زندگی می کنند. اکثر آنها در ایالات متحده و اسرائیل زندگی می کنند . به طور سنتی، فردی یهودی محسوب می شود که مادرش یهودی باشد.
تورات
متن مقدس یهودیان تاناک یا «انجیل عبری» نامیده می شود. این شامل همان کتاب های عهد عتیق در کتاب مقدس مسیحیان است، اما آنها به ترتیب کمی متفاوت قرار گرفته اند.
تورات؛ پنج کتاب اول تناخ – قوانینی را که یهودیان باید رعایت کنند، تشریح می کند. گاهی اوقات به آن پنتاتوک نیز می گویند.
بنیانگذار یهودیت
منشأ ایمان یهود در سراسر تورات توضیح داده شده است. بر اساس این متن، خداوند ابتدا خود را به مردی عبری به نام ابراهیم نشان داد که به عنوان بنیانگذار یهودیت شناخته شد.
یهودیان بر این باورند که خداوند با ابراهیم عهد ویژه ای بست و او و فرزندانش افراد برگزیده ای بودند که ملت بزرگی را خلق خواهند کرد.
اسحاق پسر ابراهیم و نوه اش یعقوب نیز در تاریخ یهودیان باستان به شخصیت های اصلی تبدیل شدند. یعقوب نام اسرائیل را بر خود گرفت و فرزندان و نسلهای بعدی او به بنی اسرائیل معروف شدند.
بیش از 1000 سال پس از ابراهیم، موسی نبی “بنی اسرائیل” را پس از صدها سال بردگی از مصر بیرون کرد.
طبق کتاب مقدس، خداوند قوانین خود را که به ده فرمان معروف است، در کوه سینا به موسی نازل کرد.
معابد یهودی
در حدود 1000 سال قبل از میلاد، پادشاه داوود بر قوم یهود حکومت می کرد. پسرش سلیمان اولین معبد مقدس را در اورشلیم ساخت .
این پادشاهی در حدود سال 931 قبل از میلاد از هم پاشید و قوم یهود به دو گروه تقسیم شدند: اسرائیل در شمال و یهودا در جنوب.
در حدود سال 587 قبل از میلاد، بابلی ها اولین معبد را ویران کردند و بسیاری از یهودیان را به تبعید فرستادند.
معبد دوم در حدود 516 قبل از میلاد ساخته شد اما در نهایت توسط رومیان در سال 70 پس از میلاد ویران شد.
تخریب معبد دوم بسیار مهم بود زیرا یهودیان دیگر مکان اصلی برای تجمع نداشتند، بنابراین تمرکز خود را به عبادت در کنیسه های محلی معطوف کردند.
کتب مقدس یهود
در حالی که تنخ (که شامل تورات می شود) متن مقدس یهودیت محسوب می شود، نسخه های خطی مهم دیگری نیز در سال های بعد ساخته شد. اینها بینش هایی را در مورد چگونگی تفسیر تناخ و مستندسازی قوانین شفاهی که قبلاً نوشته نشده بودند ارائه می دهد.
در حدود سال 200 پس از میلاد، محققان میشنا را گردآوری کردند – متنی که قوانین یهودیان را که قبلاً به صورت شفاهی ابلاغ می شد، توصیف و توضیح می دهد.
تلمود، شبات
بعدها، تلمود، مجموعه ای از آموزه ها و تفسیرهای شریعت یهود، ایجاد شد. تلمود حاوی میشنا و متن دیگری به نام جمارا (که به بررسی میشنا می پردازد) است. این شامل تفاسیر هزاران خاخام است و اهمیت 613 فرمان شریعت یهود را تشریح می کند.
نسخه اول تلمود در حدود قرن سوم پس از میلاد نهایی شد و شکل دوم در قرن پنجم پس از میلاد تکمیل شد.
یهودیت چندین متون مکتوب و تفسیرهای دیگر را نیز در بر می گیرد. یکی از نمونه ها 13 اصل ایمان است که توسط فیلسوف یهودی به نام میمونیدس نوشته شده است.
شبات به عنوان روز استراحت و دعا برای یهودیان شناخته شده است. معمولاً از غروب خورشید در روز جمعه آغاز می شود و تا شب شنبه ادامه می یابد.
بسته به نوع یهودیت که یک خانواده یهودی ممکن است از آن پیروی کند، مشاهده شبات می تواند اشکال مختلفی داشته باشد. برای مثال یهودیان ارتدوکس و محافظه کار ممکن است از انجام هرگونه کار فیزیکی، استفاده از هر وسیله الکتریکی یا سایر فعالیت های ممنوعه خودداری کنند.
اکثر یهودیان متعصب شبات را با خواندن یا بحث درباره تورات، حضور در کنیسه یا معاشرت با یهودیان دیگر در وعده های غذایی شبات جشن می گیرند.
پیدایش اسرائیل
در طول هولوکاست و پس از آن، بسیاری از یهودیان به منطقه خاورمیانه معروف به فلسطین آمدند و صهیونیسم را پذیرفتند ، جنبشی برای ایجاد یک کشور یهودی که در اروپای قرن 19 ظهور کرد.
در سال 1948، دیوید بن گوریون ، یکی از مروجین برجسته یک دولت ملی یهودی، عنوان نخست وزیر را به خود اختصاص داد.
این رویداد موفقیتی برای یهودیانی تلقی می شد که به طور خستگی ناپذیری برای ایجاد یک کشور مستقل در سرزمین خود درخواست داده بودند. با این حال، تنش ها بین یهودیان و اعراب ساکن فلسطین تشدید شد و هنوز هم ادامه دارد.
ارتدوکس، اصلاحات و انواع دیگر یهودیت
در یهودیت فرقه های مختلفی وجود دارد که عبارتند از:
یهودیت ارتدوکس : یهودیان ارتدوکس معمولاً به دلیل رعایت دقیق قوانین و آیین های سنتی یهودی شناخته می شوند. به عنوان مثال، بسیاری معتقدند که شبات نباید شامل کار کردن، رانندگی یا دست زدن به پول باشد.
یهودیت ارتدوکس فرقه ای متنوع است که شامل چندین زیرگروه از جمله یهودیان حسیدی است . این شکل در قرن هجدهم در اروپای شرقی آغاز شد و ارزش های متفاوتی نسبت به یهودیت سنتی یا اولترا ارتدکس دارد. یهودیان حسیدی بر تجربه عرفانی با خدا تأکید می کنند که شامل ارتباط مستقیم از طریق دعا و عبادت است. چاباد یک جنبش معروف یهودی ارتدوکس و حسیدی است.
یهودیت اصلاحی : یهودیت اصلاحی یک مقوله لیبرال از دین در نظر گرفته می شود که سنت های اخلاقی را بیش از رعایت دقیق قوانین یهودی ارزش می دهد. پیروان ایده های مترقی و سازگاری را ترویج می کنند. اکثر یهودیانی که در ایالات متحده زندگی می کنند از سنت های اصلاح طلب یهودی پیروی می کنند.
یهودیت محافظه کار : بسیاری از مردم این شکل از یهودیت را جایی بین یهودیت ارتدکس و اصلاح طلب می دانند. به طور معمول، یهودیان محافظه‌کار به سنت‌های یهودیت احترام می‌گذارند و در عین حال اجازه نوسازی را می‌دهند.
یهودیت بازسازی‌گرا : بازسازی‌گرایی به سال 1922 بازمی‌گردد، زمانی که مردخای کاپلان انجمن پیشرفت یهودیت را تأسیس کرد. این فرقه بر این باور است که یهودیت یک تمدن مذهبی است که دائماً در حال تکامل است.
یهودیت انسان گرا : خاخام شروین واین این فرقه یهودیت را در سال 1963 پایه گذاری کرد. یهودیان انسان گرا تاریخ و فرهنگ یهود را بدون تاکید بر خدا جشن می گیرند.
در حالی که فرقه های مختلفی از یهودیت وجود دارد، بسیاری از یهودیان با طبقه بندی خاصی همذات پنداری نمی کنند و صرفاً خود را یهودی می دانند.
تعطیلات یهودیان
یهودیان چندین روز و رویداد مهم در تاریخ را مشاهده می کنند، مانند:
عید فصح : این تعطیلات که معمولاً در ماه مارس یا آوریل برگزار می شود، هفت یا هشت روز طول می کشد و آزادی یهودیان از بردگی در مصر را جشن می گیرد. به طور خاص، عید فصح به داستان کتاب مقدسی اشاره دارد که خدای عبری از خانه‌های خانواده‌های یهودی «عبور» کرد و فرزندانشان را در طی طاعونی که گفته می‌شد همه اول‌زادگان دیگر در مصر را کشت، نجات داد.
روش هاشانه : یهودیان تولد جهان و بشریت را در این جشن جشن می گیرند که به سال نو یهودیان نیز معروف است . معمولاً در ماه های سپتامبر یا اوایل اکتبر رخ می دهد.
یوم کیپور : این “روز کفاره” مقدس ترین روز سال برای یهودیان در نظر گرفته می شود که معمولاً آن را به روزه و دعا می گذرانند. همچنین در ماه های سپتامبر یا اکتبر می افتد.
روزهای مقدس : 10 روزی که با روش هاشانه شروع می شود و به یوم کیپور ختم می شود به عنوان تعطیلات عالی، روزهای هیبت یا یامیم نوریم نیز شناخته می شود. ایام اعلیحضرت برای یهودیان زمان توبه محسوب می شود.
حنوکا : این جشن یهودی که به “جشن نورها” نیز معروف است، هشت روز در اواخر نوامبر یا دسامبر به طول می انجامد. حنوکا یادآور وقف مجدد معبد یهودی در اورشلیم پس از شکست مکابیان بر یونانیان سوری در 2000 سال پیش است.
پوریم : این جشن شادی است که در ماه مارس رخ می دهد و زمانی را جشن می گیرد که یهودیان در ایران از نابودی نجات یافتند.
منابع:
-
هاشمی رفسنجانی ، فرهنگ قرآنی
-
مهروش ، بنی اسرائیل
-
دین یهودیت. بی بی سی
-
متون باستانی یهود آموزش یهودی من
-
فرقه های یهودی . آموزش یهودی من
-
یهودیت چیست؟org .
-
متون مقدس یهود وزارت امور خارجه اسرائیل
-
جمعیت یهودی یهودیت 101
