اهمیت مستند سازی- به روایت دکتر علی نیکوئی
پیرو درخواست سایت فکرورزی از جناب آقای دکتر علی نیکوئی مبنی بر ثبت تجربه ها و دیدگاه متخصصان و نخبگان ، ایشان محبت فرموردند یک فایل صوتی در اهمیت موضوع مستند سازی برای سایت فکرورزی ارسال نموده .ضمن تشکر با توجه به اهمیت دیدگاه ایشان ، متن مکتوب آن برای بهره برداری علاقمندان تقدیم می گردد:
در تاریخ دهم دی ماه 1402 با جناب دکتر فردرو به منظور تبریک و قدر شناسی به مناسبت کتابی که ایشان تحت عنوان واقعیت در فیلم مستند و تلویزیون واقعیت تألیف کرده اند، کفتگوی تلفنی داشتم. از صمیم قلب تبریک گفتم و تأکیدکردم که مبحث مستند سازی به طور عام بسیار مهم و ضروری است ، ولی متاسفانه در ایران در جایگاه مناسبی قرار نگرفته است. من بعد از حدود چهار دهه تجربه کاری در بخش دولتی وخصوصی به وضوح به این مشکل پی بردم که مستند سازی در ایران اغلب گمنام هست و جایی که گمنام نیست بر اساس یک سری اصول علمی و منطقی تهیه نمی شود. برای مثال من در یک تشکل صنفی حرفه ای شاغل بودم در آنجا همکاران، طرح ها و پروژه های مهمی دردست اجرا داشتند. هرطرح وپروژه فرایندی است میان رشته ای و متشکل از چندین تخصص و اطلاعات گوناگون. هر مرحله از این فرایند دربرگیرنده انواع خاطره ، تجارب ، دست آورد و چالش هادر بخش ها و زمینه های متنوعی است که اگر به صورت علمی و اصولی و براساس روش های نوین روز نگهداری و مستندسازی شوند، هم برای کاهش هزینه ها و بهبود عملکرد سازمان به طور اعم و مجری و منابع انسانی پروژه به طور اخص وهم برای دیگر سارمانها و مؤسسات ذی ربط و در نهایت برای کشور ضروری و اثر بخش می باشد.
متأسفانه اکثر اعضای آن تشکل نه تنها فاقد سیستم مستند سازی بودند، بلکه بعضاً برای پیدا کردن یک نامه باید روز ها وقت می‌گذاشتند تا نامه شاید پیدا شود. در هر حال براثر چنین مشاهدات و تجارب که شخصاً لمس کرده ام ،به اهمیت و ضرورت حرکت فرهنگی حرفه ای که آقای دکترفردرو در قالب تألیف این کتاب انجام داده اند بیشتر پی بردم .
در حین گفتگو با جناب دکتر فردرو ؛ ایشان به اینجانب توصیه نمودندکه تجارب حدود نیم قرن فعالیت های کاری را که درحوزه ها و زمینه های گوناگون و با راهبرد مطالعه تطبیقی در داخل کشور و در سطح بین المللی کسب کرده ام ، به صورت شفاهی از طریق واتساپ خدمت ایشان ارسال نمایم تا به نحو مقتضی مورد بهره برداری قرار گیرند. در این راستا اولین موضوع پیشنهادی ، مقوله “مستند سازی” بود . همانگونه که در آغاز این گفتگو اشاره کردم ، مستند سازی به طور عام با مفهوم نوین عملاً در ایران گمنام و یا بدون توجه ویژه می باشد. در گفتگوی ما ، موضوع محوری بعدی “ترجمه منابع خارجی” به ویژه در زمینه موضوعات تخصصی که در ارتباط با جان و مال و ایمنی انسان ها است و همچنین با تأکید بر ضرورت مسؤلیت پذیری و امانتداری که مترجم در نحوه انتقال معنی و مفهوم محتوی اصلی برعهده دارد، بود. بنابراین ترجمه و مترجم نیز به عنوان موضوعات چالش بر انگیزاز جایگاه خاص برخوردارند.
با اشاره به نمونه ای عینی ، با یکی از روش های مقابله با این چالش به شرح زیرآشنا می شویم :
در سال ۱۳۶۴ تفاهم نامه طرح همکاری مشترک بین ایران و آلمان در زمینه آموزش فنی و حرفه ای توسط سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور و اتحادیه فدرال صنایع آلمان به نام( اقدام مشترک اقتصاد آلمان برای ایران) به امضاء رسید. اینجانب نیز مسؤلیت اجرای این طرح مشترک را متقبل شدم.
پس از مطالعات میدانی اولیه به منظور نیاز سنجی مهارتی بازار کار و بنگاه های تولیدی، با موافقت طرفین ۱۰ حرفه اصلی صنعت، شامل ماشین ابزار، مکانیک صنایع ، مکانیک اتصالات (جوشکاری) ، مکانیک تأسیسات ،اتو مکانیک ، برق صنعتی ، الکترونیک صنعتی ، نقشه کشی صنعتی ، مدل سازی و ریخته گری برای مطالعه ، برنامه ریزی و اجرای آزمایشی انتخاب شدند. تهیه و تدوین استاندادهای آموزشی یکی از اولین اقدامات پیش بینی شده در تفاهم نامه یاد شده بود. منبع اصلی برای این اقدام ، استانداردهای آموزشی سیستم دوآل آموزش حرفه ای آلمان برای حرفه های ده گانه تعیین گردید، که می بایستی همه در ایران ترجمه شوند. در آن زمان، طول دوره آموزشی هر حرفه در سیستم دوآل سه سال بود ( اخیراً به سه سال و نیم افزایش یافته) . در تفاهم نامه همکاری مورد اشاره، طول دوره آموزشی در ایران بر اساس درخواست طرف ایرانی هجده ماه مشخص گردید . بنابراین دوره های آموزشی این طرح مشترک به عنوان دوره های هجده ماهه معروف شد.
اقدام بعدی تعیین گروه های کاری ده گانه تخصصی برای تهیه و تدوین استاندارد های ده حرفه آموزشی منتخب بود.
هر گروه کاری، متشکل بود از یک کارشناس حرفه منتخب، یک مربی مجرب ، یک استاد مربی، یک مترجم زبان آلمانی که در آلمان همان حرفه راتحصیل کرده بود و به اضافه ی یک نفر کارشناس از صنعت مربوطه که برای همکاری های آموزشی از دانش کاربردی و علاقه برخوردار بود.
تصدیق می فرمائيد که چنین گروه کار تخصصی از نظر ترجمه و انتخاب هدفمند لغات فارسی و در نهایت حفظ مفاهیم محتوی استانداردهای آلمانی در انتقال به محتوی فارسی فارغ از هر نوع خطا بود. علاوه بر این محتوی استاندارد ترجمه شده متناسب با شرایط ایران و همچنین متناسب با نیازهای صنایع هدف می باشد . بدین ترتیب می توان گفت که از طریق چنین ساختار اجرائي و ترکیب اعضای گروه، دقت ، کیفیت و در نهایت امانتداری محتوی ترجمه رعایت شده است .
موضوعات محوری: مستند سازی به طور عام ، ترجمه و مترجم
نمونه های عینی: شرایط سنتی حاکم بر دستگاه های اجرائي و مؤسسات بخش خصوصی و
طرح مشترک همکاری آموزشی ایران و آلمان
برای آشنایی با دیدگاه دکتر نیکوئی در مورد سیستم دوگانه آموزشی آلمان می توانید این مطلب را در سایت پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات مطالعه نمایید
مطالعه در مورد بررسی نقش مهارت، دانش و عملکرد فنی کارآموختگان طرح18 ماهه مشترک ایران و آلمان در پاسخگویی به نیازها و انتظارات بازار کار1646640713-10514-1400-81
نگاهی به دیدگاه دکتر نیکوئی در کارگاه برنامه ریزی
